Art. 296

Składanie ofert dodatkowych, składanie ofert ostatecznych

1. W przypadku, o którym mowa w art. 275 pkt 2, zamawiający wyznacza termin na złożenie ofert dodatkowych z uwzględnieniem czasu potrzebnego na przygotowanie tych ofert, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert dodatkowych.

2. Wykonawca może złożyć ofertę dodatkową, która zawiera nowe propozycje w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych przez zamawiającego w zaproszeniu do negocjacji. Oferta dodatkowa nie może być mniej korzystna w żadnym z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Oferta przestaje wiązać wykonawcę w zakresie, w jakim złoży on ofertę dodatkową zawierającą korzystniejsze propozycje w ramach każdego z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji. Oferta dodatkowa, która jest mniej korzystna w którymkolwiek z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, podlega odrzuceniu.

3. W przypadku, o którym mowa w art. 275 pkt 3, zamawiający wyznacza termin na złożenie ofert ostatecznych z uwzględnieniem złożoności zamówienia oraz czasu potrzebnego na ich przygotowanie, z tym że termin ten w przypadku dostaw i usług nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert ostatecznych, a w przypadku robót budowlanych nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert ostatecznych.

---

1. Wyznaczanie terminu składania ofert dodatkowych w wariancie drugim trybu podstawowego. Przepis art. 296 ust. 1 Pzp reguluje zasady wyznaczania przez zamawiającego terminu składania ofert dodatkowych w postępowaniach prowadzonych w trybie podstawowym w wariancie drugim (art. 275 pkt 2 Pzp). Oferta dodatkowa to oferta, którą składa się po zakończeniu etapu negocjacji. W trybie podstawowym oferty dodatkowe składane są tylko w wariancie drugim (art. 275 pkt 2 Pzp).

W wariancie drugim trybu podstawowego występują oferty składane w odpowiedzi na ogłoszenie oraz oferty dodatkowe. Terminy na składanie ofert w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu określa art. 283 Pzp. Zasada wyznaczania terminu w obu przypadkach jest taka sama, różne są natomiast ustawowe minimalne terminy na składanie tych ofert.

Zgodnie z art. 294 pkt 2 Pzp termin składania ofert dodatkowych wyznacza zamawiający i wskazuje w zaproszeniu do ich składania. Termin ten powinien być wyznaczony z uwzględnieniem:

1) złożoności zamówienia oraz

2) czasu potrzebnego na przygotowanie ofert dodatkowych.

Art. 296 ust. 1 Pzp określa minimalny termin składania ofert dodatkowych, który wynosi 5 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert dodatkowych. Wskazany termin jest taki sam dla dostaw, usług i robót budowlanych.

2. Specyfika oferty dodatkowej w wariancie drugim trybu podstawowego (art. 275 pkt 2 Pzp). Oferta dodatkowa to oferta, którą składa się po zakończeniu negocjacji w wariancie drugim trybu podstawowego (art. 275 pkt 2 Pzp). Z art. 296 ust. 2 Pzp wynika, że:

1) wykonawca może złożyć ofertę dodatkową;

2) oferta dodatkowa zawiera nowe propozycje w zakresie treści oferty, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych przez zamawiającego w zaproszeniu do negocjacji;

3) oferta dodatkowa nie może być mniej korzystna w żadnym z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu;

4) oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie przestaje wiązać wykonawcę w zakresie, w jakim złoży on ofertę dodatkową zawierającą korzystniejsze propozycje w ramach każdego z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji;

5) oferta dodatkowa, która jest mniej korzystna w którymkolwiek z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, podlega odrzuceniu.

2.1. Zmiana pierwotnie oferowanych elementów oferty. W świetle art. 296 ust. 2 Pzp oferta dodatkowa stanowi jedynie wyjątkowo dopuszczalną zmianę pierwotnie oferowanych elementów oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert.

2.2. Brak obowiązku złożenia oferty dodatkowej. Jak wynika z brzmienia art. 296 ust. 2 zd. pierwsze Pzp, w którym użyto sformułowania „może złożyć”, złożenie oferty dodatkowej jest uprawnieniem wykonawcy, podobnie jak udział wykonawcy w negocjacjach. Należy zatem przyjąć, że w przypadku gdy wykonawca nie przystąpi do negocjacji i nie złoży oferty dodatkowej, jest związany swoją pierwotną ofertą, czyli ofertą złożoną w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu (o ile termin związania ofertą nie upłynął). Charakter oraz skutki prawne złożenia oferty dodatkowej, o której mowa art. 296 ust. 2 Pzp, są identyczne z charakterem i skutkami prawnymi złożenia oferty dodatkowej, o której mowa w art. 248 ust. 3 art. 249 i art. 250 ust. 2 Pzp. Podobieństwo to uzasadnia posługiwanie się w obu przypadkach pojęciem „oferta dodatkowa”.

2.3. Nowe propozycje w zakresie treści oferty. Jeśli wykonawca zdecyduje się na złożenie oferty dodatkowej, oferta ta powinna zawierać nowe propozycje w zakresie treści oferty, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych przez zamawiającego w zaproszeniu do negocjacji. Przypomnieć należy, że wskazanie kryteriów oceny ofert, w ramach których będą prowadzone negocjacje, stanowi obowiązkową treść zaproszenia do negocjacji (zob. art. 289 ust. 5 Pzp). W zaproszeniu do negocjacji zamawiający może wskazać wszystkie lub niektóre kryteria oceny ofert określone w SWZ. Przykładowo, jeżeli w zaproszeniu do negocjacji zamawiający wskaże kryterium: cena oraz warunki gwarancji, to wykonawca w ofercie dodatkowej może zaoferować nową cenę i nowe warunki gwarancji, przy czym oferta dodatkowa nie może być mniej korzystna w żadnym z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Wykonawca może złożyć nową propozycję dotyczącą wybranych lub wszystkich wskazanych w zaproszeniu do negocjacji kryteriów oceny ofert. A zatem, odnosząc się do wskazanego wyżej przykładu, jeśli w zaproszeniu do negocjacji wskazane zostały kryterium ceny i kryterium warunków gwarancji, to nowe propozycje mogą dotyczyć niższej ceny i korzystniejszych warunków gwarancji albo wyłącznie niższej ceny, albo wyłącznie nowych, korzystniejszych warunków gwarancji. Nie jest zatem możliwe zaoferowanie niższej ceny i mniej korzystnych warunków gwarancji niż te wskazane w ofercie złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, nawet jeżeli bilans tych kryteriów byłby korzystniejszy niż w ofercie złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Stosownie bowiem do treści art. 296 ust. 2 zd. drugie Pzp oferta dodatkowa nie może być mniej korzystna w żadnym z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji.

2.4. Związanie ofertą. Zgodnie z art. 296 ust. 2 zd. trzecie Pzp oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie przestaje wiązać wykonawcę tylko w zakresie, w jakim złoży on ofertę dodatkową zawierającą korzystniejsze propozycje w ramach każdego z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji. Stąd jeżeli wykonawca złożył ofertę dodatkową, w której chociażby w ramach jednego z kryteriów oceny ofert złożył mniej korzystną propozycję niż w ofercie złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie, taka oferta dodatkowa nie wiąże wykonawcy (zostanie odrzucona), natomiast nadal wiąże tego wykonawcę oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu (o ile termin związania ofertą nie upłynął). Przy wskazanych w powyższym przykładzie kryteriach oceny ofert (tj. kryterium ceny i kryterium warunków gwarancji) zaoferowanie przez wykonawcę w ofercie dodatkowej korzystniejszych warunków gwarancji i wyższej ceny spowoduje konieczność odrzucenia takiej oferty dodatkowej na podstawie art. 296 ust. 2 zd, czwarte Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 3 Pzp (przesłanka niezgodności treści oferty z przepisami Pzp). W takiej sytuacji wykonawcę nadal wiązać będą cena i warunki gwarancji wskazane w ofercie złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu (o ile termin związania ofertą nie upłynął).

Zgodnie z treścią art. 307 ust. 1 Pzp wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego datą w dokumentach zamówienia, jednak nie dłużej niż 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert, przy czym pierwszym dniem terminu związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania ofert. Ponieważ oferta dodatkowa stanowi jedynie dopuszczalną zmianę pierwotnie określonych elementów oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i nie jest samodzielną ofertą, która mogłaby być podstawą do zawarcia umowy (inaczej niż oferta ostateczna, którą wykonawcy składają po negocjacjach w wariancie trzecim trybu podstawowego), termin związania ofertą nie rozpoczyna biegu od nowa. Bieg terminu związania ofertą rozpoczął się od upływu terminu złożenia oferty w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i nie ulega przerwaniu. Oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie przestaje wiązać wykonawcę wyłącznie w zakresie, w jakim złoży on ofertę dodatkową zawierającą korzystniejsze propozycje w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych przez zamawiającego w zaproszeniu do negocjacji. Dla oferty dodatkowej termin związania ofertą upływa w tym samym dniu, w którym upływa termin związania dla oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu.

2.5. Forma oferty dodatkowej. Formę składania oferty dodatkowej, podobnie jak oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie, reguluje art. 63 ust. 2 Pzp. Ofertę dodatkową składa się zatem, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub osobistym.

3. Ocena podstaw odrzucenia oferty dodatkowej w wariancie drugim trybu podstawowego. Do oceny oferty dodatkowej zastosowanie ma art. 226 ust. 1 Pzp, zatem oferta dodatkowa podlega ocenie pod kątem następujących przesłanek odrzucenia:

1) art. 226 ust. 1 pkt 1 Pzp – oferta złożona po terminie. Konsekwencją złożenia oferty dodatkowej po upływie terminu wyznaczonego w zaproszeniu do złożenia ofert dodatkowych będzie jej odrzucenie;

2) art. 226 ust. 1 pkt 2 Pzp – odrzucenie oferty jako następstwo wykluczenia wykonawcy, niespełnienia warunków udziału w postępowaniu lub nieprzedłożenia w terminie podmiotowych lub przedmiotowych środków dowodowych lub innych dokumentów lub oświadczeń. Wykonawcy zaproszeni do składania ofert dodatkowych zostali już zweryfikowani pod kątem braku podstaw wykluczenia i spełnienia warunków udziału w postępowaniu, o ile zamawiający je przewidział (co najmniej na podstawie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, dołączanego do oferty składanej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu zgodnie z art. 273 ust. 2 Pzp). W tym zakresie zamawiający nie dokonuje na etapie składania ofert dodatkowych ponownej kwalifikacji podmiotowej wykonawcy. Może natomiast wystąpić np. konieczność przedłożenia przedmiotowych środków dowodowych do oferty dodatkowej; konsekwencją braku ich złożenia będzie odrzucenie oferty dodatkowej;

3) art. 226 ust. 1 pkt 3 Pzp – oferta niezgodna z przepisami Pzp. Oferta dodatkowa nie może być mniej korzystna w żadnym z kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji niż oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Złożenie oferty dodatkowej, która jest mniej korzystna w którymkolwiek z kryteriów oceny ofert, jest podstawą do odrzucenia oferty dodatkowej, co potwierdza treść art. 296 ust. 2 zd. czwarte Pzp. Odrzucenie oferty nastąpi na podstawie z art. 226 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 296 ust. 2 zd. czwarte Pzp. Oferta dodatkowa będzie również podlegała odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 Pzp, jeśli np. zostanie złożona w postaci papierowej opatrzonej własnoręcznym podpisem, w sytuacji gdy zamawiający nie przewiduje wyjątku od wymagania użycia środków komunikacji elektronicznej;

4) art. 226 ust. 1 pkt 4 Pzp – oferta nieważna na podstawie odrębnych przepisów. Pzp nie wskazuje, na podstawie jakich przepisów oferta może być nieważna, nie zawiera również w tym zakresie żadnego ograniczenia, co oznacza, że wskazana norma prawna obejmuje wszystkie przepisy powszechnie obowiązującego prawa. O nieważności na podstawie odrębnych przepisów możemy np. mówić w kontekście norm Kc dotyczących zasad reprezentacji;

5) art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp – oferta, której treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. Pojęcie warunków zamówienia definiuje art. 7 pkt 29 Pzp. Zgodnie z treścią tego przepisu przez warunki zamówienia należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. Oferta dodatkowa niezgodna z warunkami zamówienia będzie podlegała odrzuceniu. Taka sytuacja może mieć miejsce np. gdy oferta dodatkowa w kryterium jakościowym związanym z obowiązkiem wskazania w ofercie dodatkowej parametrów technicznych będzie zawierała nowe propozycje, niezgodne z wymaganiami wskazanymi w opisie przedmiotu zamówienia;

6) art. 226 ust. 1 pkt 6 Pzp – oferta, która nie została sporządzona lub przekazana w sposób zgodny z wymaganiami technicznymi oraz organizacyjnymi sporządzania lub przekazywania ofert przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, określonymi przez zamawiającego. Oferta dodatkowa sporządzona lub przekazana w sposób niezgodny z wymaganiami technicznymi oraz organizacyjnymi sporządzania lub przekazywania ofert przy użyciu środków komunikacji elektronicznej zostanie odrzucona. Przykładem takiej sytuacji może być złożenie oferty dodatkowej bez jej zaszyfrowania (jeśli szyfrowanie było wymagane przez zamawiającego i zamawiający udostępnił oprogramowanie, które jest temu dedykowane);

7) art. 226 ust. 1 pkt 7 Pzp – oferta złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji. Przykładem oferty dodatkowej, która jest złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, będzie zastosowanie przez wykonawcę tzw. „inżynierii cenowej”, polegającej na manipulowaniu cenami jednostkowymi w nowych propozycjach – w zakresie treści oferty podlegającej ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych w zaproszeniu do negocjacji – w celu uzyskania wyższej punktacji w ramach kryteriów oceny ofert, a przez to wypaczenia sensu kryteriów oceny ofert i faktycznego wyeliminowania w ten sposób wykonawców należycie sporządzających oferty¹⁰;

8) art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp – oferta zawierająca rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Przesłanka ta będzie mogła mieć zastosowanie w sytuacji, w której zamawiający wskaże cenę lub koszt jako kryteria oceny ofert w ramach których będzie prowadził negocjacje. Oferta dodatkowa zawierająca rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie podlegała odrzuceniu;

9) art. 226 ust. 1 pkt 9 Pzp – oferta złożona przez wykonawcę niezaproszonego do składania ofert. Wskazana przesłanka odrzucenia oferty dodatkowej będzie zachodziła w sytuacji, gdy ofertę dodatkową złoży wykonawca, który nie został zaproszony do składania ofert dodatkowych, np. w sytuacji zastosowania art. 288 ust. 1 Pzp;

10) art. 226 ust. 1 pkt 10 Pzp – oferta zawierająca błędy w obliczeniu ceny lub kosztu. Przesłanka ta będzie miała zastosowanie w sytuacji, w której zamawiający wskazał cenę lub koszt jako kryterium oceny ofert w ramach których będzie prowadził negocjacje. Oferta dodatkowa zawierająca błędy, w obliczeniu ceny lub kosztu będzie podlegała odrzuceniu;

11) art. 226 ust. 1 pkt 11 Pzp – oferta wykonawcy, który w wyznaczonym terminie zakwestionował poprawienie omyłki, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 3 Pzp; Oferta dodatkowa będzie podlegała odrzuceniu na podstawie tej przesłanki, jeśli będzie zawierała omyłki polegające na niezgodności oferty dodatkowej z dokumentami zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty, a wykonawca składający taką ofertę w wyznaczonym terminie zakwestionuje poprawienie takiej omyłki lub omyłek przez zamawiającego;

12) art. 226 ust. 1 pkt 12 Pzp – oferta wykonawcy, który nie wyraził pisemnej zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. Przesłanka ta nie będzie miała zastosowania do ofert dodatkowych. Oferta dodatkowa stanowi bowiem dopuszczalną zmianę pierwotnie oferowanych elementów oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i nie jest samodzielną ofertą, która mogłaby być podstawą zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Termin związania ofertą nie rozpoczyna biegu od nowa, bieg terminu rozpoczął się od upływu terminu złożenia oferty w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i nie ulega przerwaniu. Ocena tej przesłanki będzie dokonywana w stosunku do oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, ewentualnie zmienionej w zakresie, w jakim wykonawca złożył ofertę dodatkową;

13) art. 226 ust. 1 pkt 13 Pzp – oferta wykonawcy, który nie wyraził pisemnej zgody na wybór jego oferty po upływie terminu związania ofertą. Przesłanka ta nie będzie miała zastosowania do ofert dodatkowych z powodów wskazanych powyżej w uwagach do art. 226 ust. 1 pkt 12 Pzp. Ocena tej przesłanki będzie dokonywana w stosunku do oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, ewentualnie zmienionej w zakresie, w jakim wykonawca złożył ofertę dodatkową;

14) art. 226 ust. 1 pkt 14 Pzp – oferta wykonawcy, który nie wniósł wadium lub wniósł w sposób nieprawidłowy, lub nie utrzymywał wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą lub złożył wniosek o zwrot wadium w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2 pkt 3 Pzp. Przesłanka ta nie będzie miała zastosowania do ofert dodatkowych. Jeśli zamawiający wymaga wadium, wykonawca składa wadium wraz z ofertą złożoną w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Ocena tej przesłanki będzie dokonywana w stosunku do oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, ewentualnie zmienionej w zakresie, w jakim wykonawca złożył ofertę dodatkową;

15) art. 226 ust. 1 pkt 15 Pzp – odrzucenie oferty, jeżeli oferta wariantowa nie została złożona lub nie spełnia minimalnych wymagań określonych przez zamawiającego, w przypadku gdy zamawiający wymagał jej złożenia. Przesłanka ta nie będzie miała zastosowania do ofert dodatkowych w części dotyczącej obowiązku złożenia oferty wariantowej. Może mieć natomiast zastosowanie, gdy oferta dodatkowa zawiera nowe propozycje w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach wskazanych kryteriów ofert w sytuacji, w której nowe propozycje rozwiązań dotyczą oferty wariantowej złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i nie spełniają minimalnych wymagań określonych przez zamawiającego;

16) art. 226 ust. 1 pkt 16 Pzp – odrzucenie oferty, jeżeli jej przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa, a tego bezpieczeństwa lub interesu nie można zagwarantować w inny sposób. Przesłanka ta będzie miała zastosowanie do oferty dodatkowej wyłącznie w sytuacji, w której przyjęcie nowych propozycji (możliwych do wskazania w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach kryteriów wskazanych w zaproszeniu do negocjacji) naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa, a tego bezpieczeństwa lub interesu nie można zagwarantować w inny sposób;

17) art. 226 ust. 1 pkt 17 Pzp – oferta obejmująca urządzenia informatyczne lub oprogramowanie wskazane w rekomendacji, o której mowa w art. 33 ust. 4 ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, stwierdzającej ich negatywny wpływ na bezpieczeństwo publiczne lub bezpieczeństwo narodowe. Przesłanka ta będzie miała zastosowanie do oferty dodatkowej wyłącznie w sytuacji, w której nowe propozycje w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazanych przez zamawiającego w zaproszeniu do negocjacji będą obejmowały urządzenia informatyczne lub oprogramowanie wskazane w rekomendacji, o której mowa w art. 33 ust. 4 ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, stwierdzającej ich negatywny wpływ na bezpieczeństwo publiczne lub bezpieczeństwo narodowe;

18) art. 226 ust. 1 pkt 18 Pzp – oferta złożona bez odbycia wizji lokalnej lub bez sprawdzenia dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia dostępnych na miejscu u zamawiającego, w przypadku gdy zamawiający tego wymagał w dokumentach zamówienia. Przesłanka ta zasadniczo nie będzie miała zastosowania do ofert dodatkowych. Jeżeli zamawiający zdecyduje się na obligatoryjną wizję lokalną lub obligatoryjne sprawdzenie dokumentów dostępnych na miejscu u zamawiającego, to wymóg ten powinien raczej dotyczyć ofert składanych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, a nie ofert dodatkowych, gdyż kryteria oceny ofert nie ulegają zmianie, a oferta dodatkowa stanowi jedynie dopuszczalną zmianę pierwotnie oferowanych elementów oferty złożonej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Nie jest jednak wykluczone, przy zastosowaniu kryteriów pozacenowych, że w konkretnych okolicznościach faktycznych może być uzasadniony wymóg odbycia wizji lokalnej lub sprawdzenia dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia dostępnych na miejscu u zamawiającego i tym samym możliwość zaistnienia podstawy odrzucenia oferty, o której mowa w art. 226 ust. 1 pkt 18 Pzp.

Więcej o podstawach odrzucenia ofert – zob. komentarz do art. 226 Pzp.

Odrzucenie oferty dodatkowej powoduje, że wykonawcę wiąże wyłącznie oferta złożona w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu (o ile termin związania ofertą nie upłynął).

4. Wybór oferty najkorzystniejszej w wariancie drugim trybu podstawowego. Wybór najkorzystniejszej oferty poprzedza ocena ofert pod kątem kryteriów wskazanych przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SWZ. Do wyboru najkorzystniejszej oferty zastosowanie będą miały przepisy art. 239–253 Pzp oraz przepisy działu III rozdziału 5.

Jeśli zostały złożone oferty dodatkowe niepodlegające odrzuceniu, zamawiający ocenia oferty złożone w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, uwzględniając nowe propozycje wykonawców w zakresie treści oferty podlegających ocenie w ramach kryteriów oceny ofert wskazane w ofercie dodatkowej. Ustalenie, która ze złożonych w postępowaniu ofert jest ofertą najkorzystniejszą, może wymagać ponownego przeliczenia punktacji w zakresie złożonych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu ofert wykonawców, którzy nie złożyli ofert dodatkowych. Będzie to miało miejsce w sytuacji, w której ocena w zakresie konkretnego kryterium będzie uzależniona od paramentów wskazanych w innych ofertach.

Po ocenie ofert, ustaleniu ich rankingu zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 5 dni od dnia tego wezwania, podmiotowych środków dowodowych, jeżeli wymagał ich złożenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia, aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków dowodowych (art. 274 ust. 1 Pzp).

5. Wyznaczenie terminu składania ofert w wariancie trzecim trybu. Art. 296 ust. 3 Pzp reguluje zasady wyznaczania przez zamawiającego terminu składania ofert ostatecznych w wariancie trzecim trybu podstawowego (art. 275 pkt 3 Pzp). Zasady wyznaczania terminu składania ofert składanych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu (tj. ofert podlegających negocjacjom) określa art. 283 Pzp. Reguła wyznaczania terminu w obu tych przypadkach jest taka sama, różne są natomiast ustawowe minimalne terminy na składanie tych ofert.

Oferta ostateczna to oferta, którą składa się po przeprowadzeniu negocjacji. Na gruncie trybu podstawowego oferty ostateczne składane są tylko w wariancie trzecim (art. 275 pkt 3 Pzp).

Zgodnie z art. 296 ust. 3 Pzp termin składania ofert ostatecznych wyznacza zamawiający z uwzględnieniem:

1) złożoności zamówienia oraz

2) czasu potrzebnego na przygotowanie ofert.

Art. 296 ust. 3 Pzp określa minimalny termin składania ofert ostatecznych, który jest inny dla dostaw, usług oraz dla robót budowlanych:

1) minimalny termin składania ofert ostatecznych dla dostaw i usług nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert ostatecznych,

2) minimalny termin składania ofert ostatecznych dla robót budowlanych nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert ostatecznych.

Termin składania ofert ostatecznych zamawiający wskazuje w zaproszeniu do ich składania (zob. art. 295 ust. 1 pkt 5 Pzp). Pzp przewiduje obligatoryjne przedłużenie terminu składania ofert ostatecznych w przypadkach, o których mowa w art. 284 ust. 3 Pzp i art. 286 ust. 3 Pzp, stosowanych do ofert ostatecznych z mocy art. 295 ust. 4 Pzp, tj. w sytuacji, w której zamawiający nie udzieli wyjaśnień SWZ w ustawowym terminie oraz gdy dochodzi do zmiany treści SWZ, a zmiana ta jest istotna dla sporządzenia oferty ostatecznej lub wymaga od wykonawców dodatkowego czasu na zapoznanie się ze zmianą i przygotowanie ofert (zob. art. 284 ust. 3 Pzp i art. 286 ust. 3 Pzp z komentarzem).

---

¹⁰ Por. wyrok KIO z dnia 5 kwietnia 2011 r., sygn. akt KIO 640/11; wyrok KIO z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt KIO 1934/12; wyrok KIO z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. akt KIO 7/13; wyrok KIO z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt KIO 216/14; wyrok KIO z dnia 17 września 2015 r., sygn. akt KIO 1945/15; wyrok KIO z dnia 14 listopada 2016 r., sygn. akt KIO 2038/16; wyrok KIO z dnia 10 sierpnia 2017 r., sygn. akt KIO 1476/17; wyrok KIO z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt KIO 473/17; wyrok KIO z dnia 4 lipca 2018 r., sygn. akt KIO 1186/18; wyrok KIO z dnia 16 sierpnia 2018 r., sygn. akt KIO 1578/18