Art. 273

Możliwość żądania podmiotowych środków dowodowych

1. W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie:

1) braku podstaw wykluczenia;

2) spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

2. W trybie podstawowym oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1, wykonawca dołącza do oferty składanej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu.

---

1. Uwaga ogólna. Kwalifikacja podmiotowa wykonawców w postępowaniach o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne odbywa się zasadniczo tak jak w zamówieniach klasycznych o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, z uwzględnieniem odmienności wynikających z działu III, w szczególności z dyspozycji art. 273 oraz art. 274 Pzp. W świetle odesłania zawartego w art. 266 Pzp w zakresie kwalifikacji podmiotowej wykonawców w postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne zastosowanie znajdą przepisy działu II rozdziału 2 w następującym zakresie:

1) Oddział 1. Podstawy wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia (art. 108–111 Pzp) – wszystkie regulacje z tego oddziału

2) Oddział 2. Warunki udziału w postępowaniu

(art. 112–117 Pzp) – wszystkie regulacje z tego oddziału

3) Oddział 3. Udostępnienie zasobów

(art. 118–123 Pzp) – wszystkie regulacje z tego oddziału

4) Oddział 4. Podmiotowe środki dowodowe

– art. 125 ust. 1, ust. 3–5 Pzp – dotyczące oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji w zakresie wskazanym przez zamawiającego,

– art. 127 ust. 2 Pzp – określający brak obowiązku złożenia podmiotowych środków dowodowych, które zamawiający posiada,

– art. 128 Pzp – regulujący wezwanie do złożenia, poprawienia lub uzupełnienia oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub oświadczeń składanych w postępowaniu.

2. Fakultatywność żądania podmiotowych środków dowodowych. W art. 273 ust. 1 Pzp jednoznacznie wskazano, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający może (a zatem jest to uprawnienie, a nie obowiązek) żądać:

1) podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia,

2) podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

Wykaz podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu, jeżeli zamawiający będzie wymagał ich złożenia, zostanie zawarty w ogłoszeniu o zamówieniu. Również w ogłoszeniu o zamówieniu zamieszczony zostanie wykaz podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie, że wykonawca spełnia warunki udziału lub kryteria selekcji, jeżeli zamawiający będzie wymagał ich złożenia (warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że w postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne kryteria selekcji mogą występować w trybie partnerstwa innowacyjnego oraz w konkursie; nie występują w trybie podstawowym). Ponadto informacje o podmiotowych środkach dowodowych (jeśli zamawiający ich wymaga) są częścią SWZ (wariant pierwszy i drugi trybu podstawowego – art. 275 pkt 1 i 2 Pzp) albo częścią OPW (wariant trzeci trybu podstawowego – art. 275 pkt 3 Pzp). W postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający nie ma obowiązku żądania podmiotowych środków dowodowych, ale ma takie prawo. Istota fakultatywności żądania podmiotowych środków dowodowych polega na tym, że zamawiający podejmuje decyzję, czy będzie żądał określonych podmiotowych środków potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji oraz braku podstaw wykluczenia na początku postępowania o udzielenie zamówienia i następnie realizuje konsekwentnie tę decyzję w stosunku do każdego wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona.

Katalog podmiotowych środków dowodowych, jakich może żądać zamawiający na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji oraz braku podstaw wykluczenia określa rozporządzenie wydane na podstawie art. 128 ust. 6 Pzp, tj. rozporządzenie w sprawie podmiotowych środków dowodowych. Podkreślić należy, że w świetle definicji podmiotowych środków dowodowych zawartej w art. 7 pkt 17 Pzp oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, czyli oświadczenie o  niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, nie jest podmiotowym środkiem dowodowym.

3. Oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp. Zgodnie z art. 273 ust. 2 Pzp w trybie podstawowym oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, wykonawca dołącza do oferty składanej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Ustawodawca zatem jednoznacznie przesądził, że oświadczenie to musi być dołączone do oferty składanej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, czyli do pierwszej oferty składanej w postępowaniu.

W postępowaniu o wartości mniejszej niż progi unijne wykonawcy składają oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji w zakresie wskazanym przez zamawiającego.

Oświadczenie o  niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji nie jest sformalizowane, tzn. nie ma obowiązującego druku takiego oświadczenia. W praktyce najczęściej wzór takiego oświadczenia określa zamawiający i udostępnia go jako część dokumentacji postępowania.

Wymagania co do formy tego oświadczenia określa art. 63 ust. 2 Pzp. Zgodnie z treścią tego przepisu oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym (zob. komentarz do art. 63 ust. 2 Pzp).