Art. 125

Oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu

1. Do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty wykonawca dołącza oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, w zakresie wskazanym przez zamawiającego.

2. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, składa się na formularzu jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, sporządzonym zgodnie ze wzorem standardowego formularza określonego w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2016/7 z dnia 5 stycznia 2016 r. ustanawiającym standardowy formularz jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (Dz. Urz. UE L 3 z 06.01.2016, str. 16), zwanego dalej „jednolitym dokumentem”.

3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, stanowi dowód potwierdzający brak podstaw wykluczenia, spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, odpowiednio na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert, tymczasowo zastępujący wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe.

4. W przypadku wspólnego ubiegania się o zamówienie przez wykonawców, oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, składa każdy z wykonawców. Oświadczenia te potwierdzają brak podstaw wykluczenia oraz spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji w zakresie, w jakim każdy z wykonawców wykazuje spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

5. Wykonawca, w przypadku polegania na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających zasoby, przedstawia, wraz z oświadczeniem, o którym mowa w ust. 1, także oświadczenie podmiotu udostępniającego zasoby, potwierdzające brak podstaw wykluczenia tego podmiotu oraz odpowiednio spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, w zakresie, w jakim wykonawca powołuje się na jego zasoby.

6. Wykonawca może wykorzystać jednolity dokument złożony w odrębnym postępowaniu o udzielenie zamówienia, jeżeli potwierdzi, że informacje w nim zawarte pozostają prawidłowe.

---

1. Cel przepisu. Art. 125 Pzp reguluje instytucję oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji. Jest to oświadczenie własne wykonawcy o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, które stanowi dowód tymczasowo zastępujący wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. W zależności od wartości zamówienia oświadczenie wykonawcy przyjmuje różną postać. W postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne oświadczenie przybiera formę jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (JEDZ). Natomiast w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne ma postać mniej sformalizowaną, a wzór tego oświadczenia może przygotować samodzielnie zamawiający, tworząc dokumenty zamówienia.

2. JEDZ. Jest to standardowy formularz składany przez wykonawcę, zawierający oświadczenie własne tego wykonawcy o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, które stanowi dowód tymczasowo zastępujący wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. Standardowy formularz JEDZ został określony w załączniku 2 do rozporządzenia o JEDZ.

3. Obowiązek stosowania oświadczenia. W miejsce oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji zamawiający nie może żądać, a wykonawca nie może złożyć podmiotowych środków dowodowych. Brak złożenia oświadczenia będzie powodem do odrzucenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (146 ust. 1 pkt 2 lit. c Pzp) lub oferty (art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c Pzp).

Wyjątki od obowiązku stosowania JEDZ w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne dotyczą negocjacji bez ogłoszenia prowadzonych ze względu na pilną potrzebę udzielania zamówienia (art. 212 ust. 4 Pzp) oraz trybu zamówienia z wolnej ręki (art. 217 ust. 3 Pzp). W obu przypadkach zamawiający nie musi wymagać JEDZ. Wystarczy złożenie – na żądanie zamawiającego – odpowiednich podmiotowych środków dowodowych.

Podobnie w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający nie musi wymagać oświadczenia w przypadku negocjacji bez ogłoszenia prowadzonych ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia (art. 301 ust. 1 pkt 4 Pzp). Wystarczy złożenie – na żądanie zamawiającego – odpowiednich podmiotowych środków dowodowych. Natomiast w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki zamawiający w postępowaniach poniżej progów unijnych przed udzieleniem zamówienia może żądać od wykonawcy złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, lub podmiotowych środków dowodowych.

4. Chwila złożenia oświadczenia. Według art. 125 ust. 1 Pzp oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dołącza się do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty. W postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne JEDZ dołącza się do oferty w przetargu nieograniczonym i negocjacjach bez ogłoszenia. Natomiast w przetargu ograniczonym, negocjacjach z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnym oraz partnerstwie innowacyjnym JEDZ towarzyszy wnioskom o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a w trybie z wolnej ręki wykonawca składa JEDZ nie później niż wraz z zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Od zasady przewidzianej w art. 125 ust. 1 Pzp zachodzi wyjątek. W przetargu nieograniczonym zamawiający może z góry w warunkach zamówienia zastrzec, że najpierw dokona oceny ofert, a następnie zbada, czy wykonawca, którego oferta została najwyżej oceniona, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu (art. 139 ust. 1 Pzp). Jest to tzw. procedura odwrócona, w której zamawiający ocenia oferty pod kątem przesłanek odrzucenia (art. 226 ust. 1 Pzp) oraz kryteriów oceny ofert przed sprawdzeniem, że nie ma podstaw wykluczenia, i przed oceną spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Zgodnie z art. 139 ust. 2 Pzp w przypadku procedury odwróconej wykonawcy nie mają obowiązku złożenia JEDZ wraz z ofertą, jeżeli zamawiający przewidział w SWZ możliwość żądania JEDZ wyłącznie od wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona. W takiej sytuacji JEDZ składa jedynie zwycięski oferent, na żądanie zamawiającego, przed wyborem najkorzystniejszej oferty.

W postępowaniach poniżej progów unijnych oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, dołącza się do oferty lub oferty podlegającej negocjacjom w trybie podstawowym i do oferty w trybie negocjacji bez ogłoszenia. Natomiast w partnerstwie innowacyjnym wykonawca składa oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W trybie z wolnej ręki przed udzieleniem zamówienia zamawiający może żądać tego oświadczenia.

5. Zakres informacji zawartych w oświadczeniu o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji. Zakres informacji zawartych w oświadczeniu o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji należy dostosować do konkretnego postępowania. Oznacza to, że w konkretnym postępowaniu oświadczenie powinno obejmować tylko te informacje, które są konieczne do potwierdzenia braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji – określonych na potrzeby konkretnego postępowania. Jak wynika z art. 125 ust. 1 Pzp, oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji składa się w zakresie wskazanym przez zamawiającego.

W postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne składa się JEDZ, który zawiera wiele rubryk uzupełnianych w zależności od potrzeb określonych przez zamawiającego w danym postępowaniu. Wykonawca, wypełniając właściwe rubryki dotyczące kryteriów kwalifikacji, powinien dostosować ich zawartość do potrzeb potwierdzenia spełnienia konkretnych warunków udziału w postępowaniu.

6. Tymczasowy dowód. Według art. 125 ust. 3 Pzp oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji stanowi tymczasowy dowód zastępujący wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. Dzięki temu wykonawcy nie muszą z góry uzyskiwać i przedstawiać zamawiającemu całego kompletu dokumentów. Jednocześnie zamawiający jest uwolniony od konieczności weryfikacji podmiotowych środków dowodowych wszystkich wykonawców, zwłaszcza tych, którzy nie mają realnych szans na otrzymanie zamówienia. Wymagane dokumenty składa później jedynie zwycięski oferent (art. 126 ust. 1 Pzp lub art. 274 ust. 1 Pzp – w zależności od wartości zamówienia). W razie konieczności zamawiający może jednak na każdym etapie postępowania wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych wymaganych dokumentów (art. 126 ust. 2 Pzp lub art. 274 ust. 2 Pzp – w zależności od wartości zamówienia).

7. Aktualność informacji zawartych w oświadczeniu o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji. W myśl art. 125 ust. 3 Pzp oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji ma potwierdzać brak podstaw wykluczenia, spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, odpowiednio na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert. Również oświadczenie przedkładane po terminie składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert (np. w razie wezwania do uzupełnienia jego złożenia w sytuacji, o której mowa w art. 128 ust. 1 Pzp, albo w procedurze odwróconej), musi potwierdzać stan istniejący na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert. Nie oznacza to jednak, że nie może być wystawione z datą późniejszą.

8. Forma oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji. W świetle art. 63 ust. 1 Pzp oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji składa się, pod rygorem nieważności:

1) w formie elektronicznej w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne,

2) w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne.

W wyjątkowych przypadkach odstąpienia przez zamawiającego od wymagania użycia środków komunikacji elektronicznej, oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej (art. 65 ust. 3 Pzp).

9. Konsorcja i spółki cywilne. W przypadku konsorcjów i spółek cywilnych należy przedstawić odrębne oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczące każdego ze współwykonawców. Oświadczenie takie potwierdza spełnienie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji oraz brak podstaw wykluczenia tylko w odniesieniu do danego konsorcjanta lub wspólnika (art. 125 ust. 4 Pzp). Oznacza to, że każdy ze współwykonawców wykazuje w oświadczeniu tylko własne zdolności (zasoby).

10. Podmioty udostępniające zasoby. Jeżeli wykonawca polega na zdolnościach (np. na doświadczeniu) innych podmiotów, musi wykazać, że także w stosunku do tych podmiotów nie zachodzą podstawy wykluczenia z postępowania oraz że podmioty te spełniają odpowiednie warunki udziału w postępowaniu lub ewentualnie kryteria selekcji (zob. komentarz do art. 119 Pzp). Dlatego art. 125 ust. 5 Pzp przewiduje, że jeśli wykonawca powołuje się na zasoby innych podmiotów, przedkłada – obok własnego oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji – również odrębne oświadczenie każdego wspierającego go podmiotu trzeciego. Podobnie jak współwykonawcy, również podmioty trzecie wykazują w oświadczeniu tylko własne zasoby.

Oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji zarówno w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, jak i mniejszej niż progi unijne, odnoszące się do podmiotu trzeciego powinny być podpisane przez ten podmiot. Oczywiście, podmiot trzeci może upoważnić wykonawcę do tego, aby podpisał JEDZ w jego imieniu. W takim wypadku wraz z oświadczeniem o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji należy złożyć stosowne pełnomocnictwo udzielone przez podmiot trzeci. A zatem oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, powinno zostać sporządzone i podpisane przez podmiot udostępniający zasoby i dołączone do oświadczenia wykonawcy.

11. Ponowne wykorzystanie JEDZ. Art. 125 ust. 6 Pzp stanowi, że wykonawca może wykorzystać JEDZ złożony w odrębnym postępowaniu o udzielenie zamówienia, jeżeli potwierdzi, że informacje w nim zawarte pozostają prawidłowe. Przepis ten ma zastosowanie tylko do oświadczenia złożonego na formularzu JEDZ. Zgodnie z wyjaśnieniami Komisji zawartymi w załączniku 1 do rozporządzenia o JEDZ „najprostszym sposobem, by to zrobić, jest wprowadzenie informacji w nowym jednolitym europejskim dokumencie zamówienia z wykorzystaniem odpowiednich funkcji udostępnionych w tym celu w ramach wyżej wspomnianego elektronicznego serwisu poświęconego jednolitemu europejskiemu dokumentowi zamówienia [aktualnie serwis pn. „Jednolity europejski dokument zamówienia (ESPD)” https://espd.uzp.gov.pl – przyp. aut.]. Oczywiście możliwe będzie również ponowne wykorzystanie informacji z użyciem innych sposobów kopiowania i wklejania informacji, na przykład wykorzystanie informacji przechowywanych w urządzeniach informatycznych wykonawcy (komputerach, tabletach, serwerach itd.)”. Oświadczenie, że informacje zawarte w JEDZ „są prawidłowe”, jest zawarte części VI formularza JEDZ: „Oświadczenia końcowe” i nie musi być składane osobno. Wystarczy zatem, że wykonawca ponownie podpisze formularz JEDZ i opatrzy go aktualną datą.

Możliwość ponownego posłużenia się JEDZ powinna być wykorzystywana z rozmysłem. Może to dotyczyć powtarzających się zamówień tego samego rodzaju, w których zamawiający formułuje te same podstawy wykluczenia oraz warunki udziału w postępowaniu. W innych wypadkach posłużenie się już wykorzystanym JEDZ może spowodować, że wykonawca nie potwierdzi spełniania różniących się od poprzednich warunków udziału w postępowaniu oraz braku dodatkowych podstaw wykluczenia.