Art. 314

Umowa ramowa z kilkoma wykonawcami

1. W przypadku gdy umowa ramowa została zawarta z większą liczbą wykonawców zamawiający udziela:

1) zamówień zgodnie z warunkami zamówienia określonymi w umowie ramowej, bez przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, oraz warunki wyboru wykonawców, którzy wykonają zamówienie;

2) część zamówień bez przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia zgodnie z pkt 1, a część po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia zgodnie z pkt 3, jeżeli w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, a zamawiający w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej przewidział taką możliwość oraz określił łącznie:

a) kryteria podjęcia decyzji, które roboty budowlane, dostawy lub usługi zostaną udzielone po przeprowadzeniu lub bez przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia,

b) które warunki zamówienia mogą być przedmiotem nowego postępowania o udzielenie zamówienia;

3) zamówień po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia, w przypadku gdy nie wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw określono w umowie ramowej.

2. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się również do tych części umowy ramowej, dla których określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, niezależnie od tego, czy w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw dla pozostałych części tej umowy.

3. W przypadku postępowania o udzielenie zamówienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, zamawiający udziela zamówienia na tych samych i, w razie potrzeby, bardziej sprecyzowanych warunkach zamówienia, które stosowano przy zawarciu umowy ramowej, oraz, w stosownych przypadkach, na innych warunkach zamówienia wskazanych w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej. W przypadku, o którym mowa w art. 115 ust. 1 pkt 1, warunek posiadania minimalnego rocznego przychodu oblicza się na podstawie przewidywanej maksymalnej wielkości konkretnych zamówień, które będą realizowane w tym samym czasie, lub, w przypadku braku takich informacji, na podstawie wartości umowy ramowej.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zamawiający udziela zamówienia po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej, na zasadach określonych w dziale II rozdziale 6, lub następującej procedury:

1) przed udzieleniem każdego zamówienia zamawiający pisemnie zaprasza do składania ofert wykonawców zdolnych do wykonania konkretnego zamówienia;

2) wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem złożoności przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia ofert w odniesieniu do każdego zamówienia;

3) oferty składa się pisemnie, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, a z ich zawartością nie można się zapoznać przed upływem terminu ich składania;

4) zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który złożył najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej; przepis art. 253 ust. 1 stosuje się.

5. Do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, przepisy art. 255–261 stosuje się.

6. Zamawiający może nie przekazywać Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia albo nie zamieszczać ogłoszenia o wyniku postępowania w Biuletynie Zamówień Publicznych zawierającego informację o udzieleniu zamówienia objętego umową ramową albo unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3.

7. Jeżeli zamawiający przekazuje Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej albo zamieszcza w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia, o których mowa w ust. 6, przepisy art. 265 ust. 2 albo art. 309 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

---

1. Umowa ramowa zawarta z kilkoma wykonawcami. Art. 314 Pzp reguluje udzielanie zamówień na podstawie umowy zawartej z większą (niż jeden) liczbą wykonawców.

W przypadku gdy w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw (umowa ramowa pełna), zamówień udziela się zgodnie z warunkami zamówienia określonymi w umowie ramowej, bez przeprowadzenia procedury konkurencyjnej (art. 314 ust. 1 pkt 1 Pzp), o ile zamawiający nie przewidział możliwości przeprowadzenia procedury konkurencyjnej (art. 314 ust. 1 pkt 2 Pzp). Jeżeli jednak w umowie ramowej nie określono wszystkich warunków wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw (umowa ramowa niepełna), zamówień udziela się po przeprowadzeniu procedury konkurencyjnej (art. 314 ust. 1 pkt 3 Pzp). Procedura konkurencyjna jest przeprowadzana na tych samych i – w razie potrzeby – bardziej sprecyzowanych warunkach zamówienia, które stosowano przy zawarciu umowy ramowej, oraz – w stosownych przypadkach – na innych warunkach zamówienia (art. 314 ust. 3 Pzp).

Umowa ramowa wielostronna stanowi złożoną czynność, na którą składa się zespół osobnych oświadczeń woli.

2. Udzielanie zamówień bez procedury konkurencyjnej. Zgodnie z art. 314 ust. 1 pkt 1 Pzp zamówień udziela się zgodnie z warunkami zamówienia określonymi w umowie ramowej, bez przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw oraz warunki wyboru wykonawców, którzy wykonają zamówienie.

W takim przypadku umowa ramowa musi określać wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, czyli przedmiot zamówienia, cenę, miejsce oraz termin spełnienia świadczenia itd., albo określać obiektywne kryteria, na podstawie których zamawiający dookreśli warunki nieustalone bliżej w umowie ramowej. Innymi słowy: świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne).

Zawarcie umowy ramowej, która określa wszystkie warunki dotyczące realizacji robót budowlanych, usług i dostaw, umożliwia bezpośrednie udzielenie zamówienia jednostkowego w oparciu o sam formularz zamówienia przekazywany wykonawcy lub jednemu z wykonawców. Formularz zamówienia powinien konkretyzować świadczenia będące przedmiotem zamówienia oraz ich ilość (rozmiar), a także w razie potrzeby termin i miejsce spełnienia świadczenia – oczywiście w oparciu o z góry określone obiektywne kryteria. Wszystkie pozostałe warunki zamówienia powinny być zasadniczo ściśle ustalone w umowie ramowej.

Zamawiający musi dokonać wyboru wykonawcy, do którego skierowany zostanie formularz zamówienia, przy czym wybór musi być dokonany wedle warunków wyboru wykonawców określonych w umowie ramowej. Ustawodawca nie stworzył zamkniętego katalogu sposobów określania warunków wyboru wykonawców. W zależności od stanów faktycznych te sposoby mogą się różnić.

Zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej jednym ze sposób jest tzw. kaskadowe udzielanie zamówienia. Umowa ramowa może przewidywać, że w momencie pojawienia się potrzeby udzielenia zamówienia, zamawiający zwróci się do wykonawcy, którego oferta uznana była za najkorzystniejszą w chwili zawierania umowy ramowej. W razie gdyby ten wykonawca nie mógł zrealizować zamówienia (na przykład z powodu braku towarów w magazynie), zamawiający zwraca się do drugiego itd.⁹

Możliwe jest również rotacyjne udzielanie zamówień według kolejności miejsca w rankingu ofert. Najpierw zamówienie otrzymuje wykonawca, którego oferta uzyskała najwyższą punktację w ramach kryteriów oceny ofert, kolejne – drugi w rankingu itd.

Dopuszczalne jest także rozdzielanie zamówień według kryteriów geograficznych, co polega na przydziale każdemu wykonawcy określonego obszaru geograficznego, na którym późniejsze zamówienia będą realizowane, pod warunkiem że największy obszar przypadnie wykonawcy, który złożył najkorzystniejszą ofertę itd.

W grę wchodzi także udzielanie zamówień przez zastosowanie systemu kontyngentów, czyli ilościowych limitów zakupów dokonywanych bezpośrednio u każdego z wykonawców. I w tym wypadku największy kontyngent powinien otrzymać wykonawca, którego oferta była najkorzystniejsza itd.

Ponadto warunki wyłonienia wykonawców, którzy powinni wykonywać dane zadanie, takie jak dostawy lub usługi przeznaczone do wykorzystania przez osoby fizyczne, mogą obejmować potrzeby tych osób fizycznych lub wybór, którego dokonały (zob. motyw 61 preambuły dyrektywy klasycznej). Przykładowo zamawiający może zawrzeć umowę ramową na usługi opiekuńcze z kilkoma opiekunami i umożliwić osobom potrzebującym opieki skorzystanie z usług wybranego przez nie opiekuna.

3. Udzielanie zamówień ze stosowaniem lub bez stosowania procedury konkurencyjnej. Stosownie do art. 314 ust. 1 pkt 2 Pzp zamawiający może pod pewnymi warunkami udzielać część zamówień bez przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia zgodnie z art. 314 ust. 1 pkt 1 Pzp, a część po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia zgodnie art. 314 ust. 1 pkt 3 Pzp, jeżeli w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, a zamawiający w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej przewidział taką możliwość.

Zamawiający może więc zrezygnować z bezpośredniego udzielenia zamówienia na podstawie umowy ramowej i ustalonych w niej warunkach, by poddać te warunki ponownej konfrontacji rynkowej w procedurze konkurencyjnej. W sytuacji, o której mowa w art. 314 ust. 1 pkt 2 Pzp, zamawiający nie jest zobowiązany do udzielania zamówień w procedurze konkurencyjnej. Może udzielić nie tylko część, ale także całość zamówień bez stosowania procedury konkurencyjnej. Wynika to z celu tego przepisu, jakim jest – zgodnie z motywami ustawodawcy europejskiego – zapewnienie większej elastyczności przy dokonywaniu zamówień na mocy umów ramowych, które są zawierane z co najmniej dwoma wykonawcami i określają wszystkie warunki (zob. motyw 61 preambuły dyrektywy klasycznej). Przepis ma umożliwić zamawiającym uzyskanie konkretnych robót budowlanych, dostaw lub usług objętych umową ramową albo przez nałożenie wymogu ich wykonania na jednego z wykonawców, ustalonego zgodnie z obiektywnymi kryteriami i na warunkach uprzednio określonych, albo przez udzielenie konkretnego zamówienia na te roboty budowlane, dostawy lub usługi w następstwie procedury konkurencyjnej przeprowadzonej wśród wykonawców będących stronami danej umowy ramowej¹⁰.

Aby zapewnić przejrzystość i równe traktowanie, zamawiający powinien wskazać w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej kryteria, które będą regulowały wybór między tymi dwiema metodami realizacji umowy ramowej (art. 314 ust. 1 pkt 2 lit. a Pzp). Kryteria te mogą dotyczyć na przykład ilości, wartości lub cech charakterystycznych danych robót budowlanych, dostaw lub usług, w tym na przykład wyższego poziomu usługi lub większego poziomu bezpieczeństwa, lub różnic cenowych w porównaniu do uprzednio ustalonego cennika¹¹. W naturalny sposób narzuca się propozycja, aby procedurze konkurencyjnej poddawać przede wszystkim zamówienia o większym rozmiarze lub wyższej wartości albo o bardziej zaawansowanym technologicznie przedmiocie.

Stosownie do art. 314 ust. 1 pkt 2 lit. a Pzp zamawiający powinien w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej określić również warunki zamówienia, które mogą być przedmiotem nowego postępowania o udzielenie zamówienia (np. cena, termin realizacji). Jeżeli zamawiający podda zamówienie procedurze konkurencyjnej, wskazane przez zamawiającego warunki przestają wiązać i podlegają doprecyzowaniu w ofertach (zob. komentarz do art. 311 Pzp).

Zgodnie z art. 314 ust. 2 Pzp przepis art. 314 ust. 1 pkt 2 Pzp stosuje się również do tych części umowy ramowej, dla których określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw, niezależnie od tego, czy w umowie ramowej określono wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw dla pozostałych części tej umowy. Przepis ma zastosowanie, gdy zamawiający podzielił przedmiot umowy ramowej na części i dopuścił składanie ofert częściowych. Wynika z niego, że zamawiający może przewidzieć skorzystanie z art. 314 ust. 1 pkt 2 Pzp w odniesieniu do jednej lub kilku części zamówienia, pod warunkiem że określił dla tej części lub tych części wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw.

4. Udzielanie zamówień w procedurze konkurencyjnej. Zgodnie z art. 314 ust. 1 pkt 3 Pzp zamawiający udziela zamówień po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia, w przypadku gdy nie wszystkie warunki wykonania robót budowlanych, usług lub dostaw określono w umowie ramowej.

W takim wypadku umowa jednostkowa może być zawarta w drodze ukształtowanej przez zamawiającego procedury konkurencyjnej lub aukcji elektronicznej (art. 314 ust. 3 Pzp). Uczestnikami obu procedur mogą być wyłącznie wykonawcy będący stronami umowy ramowej (art. 312 ust. 1 Pzp).

5. Konkurencyjny sposób wyboru oferty. Konkurencyjny sposób wyboru oferty został kompleksowo uregulowany w art. 314 ust. 4 Pzp. Nie mają do niego zastosowania przepisy Pzp dotyczące trybów udzielania zamówień. Zamawiający może w zasadzie swobodnie kształtować proceduralne warunki dojścia do skutku umów jednostkowych, określając je w umowie ramowej.

Stosownie do art. 314 ust. 4 pkt 1 Pzp przed udzieleniem każdego zamówienia zamawiający pisemnie zaprasza do składania ofert wykonawców zdolnych do wykonania konkretnego zamówienia.

Zamawiający pisemnie zaprasza wykonawców do składania ofert. W świetle art. 7 pkt 16 Pzp zachowanie postaci pisemnej oznacza konieczność wyrażenia informacji przy użyciu wyrazów, cyfr lub innych znaków pisarskich, które można odczytać i powielić, co obejmuje przekazywanie wyrażonych w ten sposób informacji również przy użyciu komunikacji elektronicznej. Wymóg pisemności jest więc zachowany przy przekazywaniu zaproszenia pocztą elektroniczną (e-mail).

Jak należy wywnioskować z art. 314 ust. 3 zd. 1 Pzp, w zaproszeniu do składania ofert zamawiający może doprecyzować warunki określone w sposób niewiążący w umowie ramowej lub uzupełnić warunki nieokreślone w umowie ramowej oraz wezwać wykonawcę do uzupełnienia oferty. Doprecyzowania oraz uzupełnienia mogą dotyczyć w szczególności przedmiotu zamówienia, jego rozmiaru, terminu lub miejsca spełnienia świadczenia. (zob. komentarz do art. 311 Pzp).

Kwalifikacja podmiotowa wykonawców, zwłaszcza ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu, może być dokonywana nie tylko na etapie zawierania umowy ramowej, ale również na etapie postępowania o udzielenie zamówienia jednostkowego. Ponowna weryfikacja predyspozycji wykonawców może mieć sens zwłaszcza w przypadku umów ramowych wieloletnich. W świetle art. 314 ust. 3 zd. 1 Pzp warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia jednostkowego mogą być te same, co warunki stosowane przy zawarciu umowy ramowej, ale też mogą się od nich różnić. Jeżeli warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia jednostkowego mają być inne niż stosowane przy zawarciu umowy ramowej, powinny być wskazane w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej. Ustawa nie wprowadza jednak obowiązku powtórnej kwalifikacji podmiotowej.

Według art. 314 ust. 3 zd. 2 Pzp warunek posiadania minimalnego rocznego przychodu oblicza się na podstawie przewidywanej maksymalnej wielkości konkretnych zamówień, które będą realizowane w tym samym czasie, lub – w przypadku braku takich informacji – na podstawie wartości umowy ramowej. Zamawiający powinien zatem uwzględnić wielkość konkretnych zamówień jednostkowych (np. wielkość pojedynczej partii produktów) udzielanych w tym samym czasie, a nie łączną wartość wszystkich zamówień objętych umową ramową. Przepis uwzględnia zasadę proporcjonalności.

Zgodnie z art. 314 ust. 4 pkt 2 Pzp zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem złożoności przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia ofert w odniesieniu do każdego zamówienia.

Według art. 314 ust. 4 pkt 3 Pzp oferty składa się pisemnie, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, a z ich zawartością nie można się zapoznać przed upływem terminu ich składania.

Przepis wprowadza obowiązek elektronicznego składania ofert. Ustawa nie zastrzega dla ofert formy elektronicznej. Wystarczy złożenie oferty w postaci elektronicznej, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.

Wymóg pisemności oznacza konieczność wyrażenia informacji przy użyciu wyrazów, cyfr lub innych znaków pisarskich, które można odczytać i powielić (art. 7 pkt 16 Pzp).

Ponadto zamawiający powinien zapewnić, aby z zawartością ofert nie można było się zapoznać przed upływem terminu ich składania. Otwarcie ofert powinno zatem nastąpić dopiero po upływie terminu ich składania.

Stosownie do art. 314 ust. 4 pkt 4 Pzp zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który złożył najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej.

W myśl cytowanego przepisu zamówienia udziela się wykonawcy, który złożył najkorzystniejszą ofertę. Przepis nawiązuje do art. 239 ust. 2 Pzp, zgodnie z którym najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem.

Kryteria oceny ofert składanych w procedurze konkurencyjnej określa się w dokumentach zamówienia dotyczących umowy ramowej.

Zgodnie z art. 314 ust. 4 pkt 4 Pzp do informowania oferentów o wyborze najkorzystniejszej ofert oraz wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, stosuje się art. 253 ust. 1 Pzp. Do postępowania o udzielenie zamówienia jednostkowego nie mają zatem zastosowania przepisy art. 253 ust. 2 i 3 Pzp. Zamawiający nie jest więc w szczególności zobowiązany do udostępniania informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty na stronie internetowej prowadzonego postępowania. Jest to logiczne następstwo niestosowania do procedury przetargowej przepisów dotyczących SWZ, w tym obowiązku jej udostępniania na stronie internetowej prowadzonego postępowania, a co za tym idzie – braku strony internetowej prowadzonego postępowania.

6. Aukcja elektroniczna. Z art. 314 ust. 4 Pzp jasno wynika, że umowa jednostkowa może być zawarta również w drodze aukcji elektronicznej. W takim wypadku do procedury udzielenia zamówienia jednostkowego mają zastosowanie przepisy o aukcji elektronicznej określone w dziale II rozdziale 6. Zamawiający przeprowadza aukcję elektroniczną w celu uzyskania nowych, obniżonych cen lub nowych wartości w zakresie niektórych elementów ofert złożonych w postępowaniu o zawarcie umowy ramowej, podlegających ocenie w ramach kryteriów oceny ofert.

Zastosowanie aukcji elektronicznej jest możliwe, jeżeli warunki zamówienia jednostkowego, w szczególności opis przedmiotu zamówienia, są określone w dokumentach zamówienia jednostkowego w sposób precyzyjny i oświadczenia mogą być sklasyfikowane za pomocą metod automatycznej oceny (art. 227 ust. 1 Pzp). Aukcja elektroniczna nie ma zastosowania do zamówień na usługi lub roboty budowlane, których przedmiotem są świadczenia o charakterze intelektualnym, których nie można sklasyfikować za pomocą metod automatycznej oceny (art. 228 ust. 2 Pzp).

7. Unieważnienie postępowania. Zgodnie z art. 314 ust. 5 Pzp do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 314 ust. 1 pkt 2 lub 3 Pzp, przepisy art. 255–261 Pzp stosuje się. Z przepisu wynika, że postępowanie o udzielenie zamówienia jednostkowego prowadzone w drodze przetargu lub aukcji elektronicznej podlega unieważnieniu na zasadach ogólnych.

8. Ogłoszenia. Stosownie do art. 314 ust. 6 Pzp zamawiający może nie przekazywać Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia albo nie zamieszczać ogłoszenia o wyniku postępowania w Biuletynie Zamówień Publicznych, zawierającego informację o udzieleniu zamówienia objętego umową ramową albo unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 314 ust. 1 pkt 2 lub 3 Pzp. Przepis zwalnia zamawiającego z obowiązków publikacyjnych nałożonych przepisami art. 265 ust. 1 Pzp lub art. 309 ust. 1 Pzp. Jeżeli jednak zamawiający zdecyduje się na publikację takiego ogłoszenia, to może skorzystać z uprawnień przyznanych przepisami art. 265 ust. 2 albo art. 309 ust. 2 Pzp i wyłączyć z publikacji pewne newralgiczne informacje (art. 314 ust. 7 Pzp).

---

⁹ Por. Komisja Europejska, Explanatory Note on Framework Agreements, 14.07.2005, CC/2005/03_rev1, s. 8

¹⁰ Zob. ibidem

¹¹ Zob. ibidem