Art. 312

Strony umowy wykonawczej

1. Udzielenie zamówienia objętego umową ramową może nastąpić wyłącznie między zamawiającymi wskazanymi w ogłoszeniu o zamówieniu a wykonawcami będącymi stronami umowy ramowej.

2. Zamawiający, udzielając zamówienia, nie może dokonywać istotnych zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej.

---

1. Strony umowy jednostkowej. Zamawiający mogą dokonywać zakupów w sposób zbiorowy. Zadanie realizacji takich zbiorowych zakupów może w szczególności zostać powierzone jednemu z zamawiających, który może zawrzeć umowę ramową w imieniu i na rzecz wszystkich zamawiających (por. art. 38 ust. 3 Pzp), a następnie każdy z zamawiających może udzielać zamówień jednostkowych objętych tą umową w swoim imieniu i na swoją rzecz (por. art. 38 ust. 4 pkt 1 Pzp). Ustawa przewiduje też możliwość realizacji zbiorowych zakupów przez centralnego zamawiającego. Centralny zamawiający może zawrzeć umowę ramową na rzecz zamawiających (art. 44 ust. 1 pkt 2 Pzp), natomiast udzielanie zamówień jednostkowych powierzyć zamawiającym, na rzecz których podpisał umowę ramową (art. 44 ust. 3 pkt 2 lit. c Pzp). Wynika z tego, że w przypadku zakupów zbiorowych umowy ramowe mogą przybierać dwojaką postać. Po pierwsze, umowy ramowej, zawieranej najczęściej za pośrednictwem pełnomocnika przez te same podmioty, które mają w przyszłości zawrzeć umowy jednostkowe. Jest to przypadek zwykłej umowy ramowej, która wywołuje skutki prawne tylko między stronami. Po drugie, może także dojść do zawarcia umowy ramowej, w której po jednej ze stron występuje centralny zamawiający działający na rzecz innych zamawiających i dopiero ci zamawiający będą udzielać zamówień. Tak ukształtowana umowa ramowa wywiera skutek w stosunku do podmiotów, które nie są jej stronami. Dlatego należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie pomiędzy zamawiającymi zawierającymi umowę ramową a zamawiającymi zawierającymi umowy jednostkowe. Zamawiający, którzy zawarli umowę ramową, są jej stronami. Natomiast zamawiający, którzy mogą zawierać umowy jednostkowe, staną się dopiero stronami umowy jednostkowej.

W świetle art. 312 ust. 1 Pzp zamawiający jest uprawniony do zawierania umów jednostkowych objętych umową ramową pod warunkiem, że został wskazany w ogłoszeniu o zamówieniu dla umowy ramowej. W myśl motywu 60 preambuły dyrektywy klasycznej wystarczy, że zamawiający będą oznaczeni w sposób, który zapewni weryfikację ich tożsamości na etapie udzielenia zamówienia jednostkowego. Sposób oznaczenia zamawiających korzystających z umowy ramowej może być bowiem dwojaki: albo zostaną oznaczeni indywidualnie, albo rodzajowo. Rodzajowa identyfikacja zamawiających może polegać np. na odesłaniu do konkretnej kategorii zamawiających w wyraźnie oznaczonym obszarze geograficznym (zob. motyw 60 preambuły dyrektywy klasycznej). Oznacza to na przykład, że gdy centralny zamawiający korzysta z ogólnego rejestru zamawiających lub ich kategorii, takich jak jednostki samorządu w danym obszarze geograficznym, uprawnione do korzystania z umów ramowych zawartych przez tego centralnego zamawiającego, centralny zamawiający powinien to zrobić w sposób umożliwiający weryfikację nie tylko tożsamości danego zamawiającego, lecz także terminu, od którego zamawiający nabywa prawo do korzystania z umowy ramowej zawartej przez centralnego zamawiającego, ponieważ termin ten decyduje o tym, z których konkretnych umów ramowych ten zamawiający może korzystać (zob. motyw 60 preambuły dyrektywy klasycznej).

Natomiast wykonawcy muszą być stronami umowy ramowej od samego jej początku. Innymi słowy: umowy ramowe tworzą zamknięty system, do którego nie mogą przystąpić nowi wykonawcy.

2. Zakaz istotnej zmiany warunków zamówienia. Zgodnie z art. 312 ust. 2 Pzp zamawiający, udzielając zamówienia, nie może dokonywać istotnych zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej.

Zamawiający, kształtując warunki konkretnego zamówienia jednostkowego, może dokonywać zmiany warunków zamówienia w stosunku do określonych w umowie ramowej (zob. zwłaszcza art. 314 ust. 3 Pzp). Przez warunki zamówienia należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 7 pkt 29 Pzp). Modyfikacja warunków zamówienia nie może być jednak istotna. Odmienna praktyka zakłócałaby konkurencję i wypaczała cel umów ramowych. Pojęcie „istotna zmiana warunków zamówienia określonych w umowie ramowej” nawiązuje do pojęcia „istotna zmiana umowy”, zdefiniowanego w art. 454 ust. 2 Pzp. Oznacza to, że zmiana warunków zamówienia określonych w umowie ramowej jest istotna, jeżeli powoduje, że charakter umowy ramowej lub umowy jednostkowej zmienia się w sposób istotny w stosunku do pierwotnych warunków odpowiednio umowy ramowej lub umowy jednostkowej określonych w umowie ramowej, w szczególności jeżeli zmiana:

1) wprowadza warunki, które gdyby zostały zastosowane w postępowaniu o zawarcie umowy ramowej, to wzięliby w nim udział lub mogliby wziąć udział inni wykonawcy lub przyjęte zostałyby oferty innej treści,

2) narusza równowagę ekonomiczną stron umowy jednostkowej (jeżeli taka zostanie zawarta) na korzyść wykonawcy, w sposób nieprzewidziany w pierwotnych warunkach umowy jednostkowej określonych w umowie ramowej,

3) w sposób znaczny rozszerza albo zmniejsza zakres świadczeń i zobowiązań przewidzianych w pierwotnych warunkach umowy jednostkowej określonych w umowie ramowej.