Art. 44

Centralny zamawiający

1. Centralnym zamawiającym jest zamawiający, który prowadzi stałą działalność w zakresie:

1) nabywania produktów lub usług z przeznaczeniem ich odsprzedaży zamawiającym lub

2) udzielania zamówień lub zawierania umów ramowych na roboty budowlane, dostawy lub usługi, na rzecz zamawiających.

2. Centralny zamawiający może prowadzić działalność w zakresie wykonywania pomocniczych działań zakupowych, o których mowa w art. 37 ust. 3.

3. Zamawiający, bez zastosowania ustawy, mogą:

1) nabywać produkty lub usługi od centralnego zamawiającego prowadzącego działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 1;

2) w przypadku gdy centralny zamawiający prowadzi działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 2, nabywać roboty budowlane, dostawy lub usługi:

a) w drodze zamówień udzielanych przez tego centralnego zamawiającego,

b) za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego,

c) na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego;

3) nabywać od centralnego zamawiającego odpłatne usługi w zakresie określonym w ust. 1 i 2.

4. Przepis ust. 3 stosuje się w przypadkach nabywania:

1) produktów lub usług w zakresie określonym w ust. 3 pkt 1 przez zamawiającego:

a) publicznego, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym,

b) sektorowego, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub zamawiającym sektorowym,

c) publicznego lub zamawiającego sektorowego, udzielających zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym, zamawiającym sektorowym lub europejskim organem publicznym, o ile stosuje przepisy ustawy właściwe dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa;

2) robót budowlanych, dostaw lub usług w zakresie określonym w ust. 3 pkt 2 przez:

a) zamawiającego publicznego:

− w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub

− za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

− na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego,

b) zamawiającego sektorowego:

− w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub zamawiającym sektorowym lub

− za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

− na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego,

c) zamawiającego publicznego lub zamawiającego sektorowego, udzielających zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa:

− w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym, zamawiającym sektorowym lub europejskim organem publicznym, o ile stosuje przepisy ustawy właściwe dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa lub

− za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

− na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego.

5. Centralny zamawiający odpowiada za zgodność z ustawą działalności, o której mowa w ust. 1.

6. Przepisy dotyczące zamawiającego stosuje się odpowiednio do centralnego zamawiającego.

---

1. Centralny zamawiający. W świetle przepisów art. 44 ust. 1 i 2 Pzp centralnym zamawiającym jest zamawiający, który prowadzi stałą działalność w zakresie:

1) nabywania produktów lub usług z przeznaczeniem ich odsprzedaży zamawiającym lub

2) udzielania zamówień lub zawierania umów ramowych na roboty budowlane, dostawy lub usługi, na rzecz zamawiających.

Określenie centralnego zamawiającego odpowiada uregulowaniom zawartym w dyrektywie klasycznej i sektorowej. Centralnym zamawiającym może być zatem jedynie zamawiający w rozumieniu Pzp, który jednocześnie spełnia dodatkowe kryteria dotyczące prowadzonej przez niego działalności.

Obszar działań centralnego zamawiającego obejmuje, poza dwoma kategoriami prowadzonej przez niego działalności wskazanymi w art. 44 ust. 1 Pzp, ewentualną działalność w zakresie wykonywania pomocniczych działań zakupowych. Zgodnie z art. 44 ust. 3 Pzp centralny zamawiający może bowiem prowadzić działalność w zakresie wykonywania pomocniczych działań zakupowych, o których mowa w art. 37 ust. 3 Pzp.

Zasadniczym celem ukonstytuowania centralnego zamawiającego jest scentralizowanie działań zakupowych w celu profesjonalizacji procesu udzielania zamówień publicznych i zwiększenia ich efektywności i konkurencyjności. Centralny zamawiający świadczy usługi na rzecz zamawiających polegające na sprzedaży im produktów lub usług, udzielaniu zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy lub usługi na rzecz zamawiających, może on zawierać umowy ramowe, na podstawie których pozostali zamawiający będą uprawnieni do udzielania zamówień wykonawczych, oraz ustanawia dynamiczny system zakupów, z którego mogą korzystać inni zamawiający.

Wykonując działania polegające na nabywaniu produktów lub usług z przeznaczeniem dla zamawiających, centralny zamawiający przygotowuje i prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia, zawiera w jego wyniku umowę w sprawie zamówienia publicznego na dostawy lub usługi. Zamawiający mogą w tym przypadku nabyć usługi lub dostawy zakupione przez centralnego zamawiającego bezpośrednio od niego na podstawie umowy z nim zawartej.

Nabywanie przez zamawiających dostaw, usług lub robót budowlanych na podstawie zawartych na ich rzecz umów ramowych poprzedza przeprowadzenie przez centralnego zamawiającego postępowania o zawarcie takich umów. Zamawiający mogą w ramach zawartej umowy ramowej udzielać zamówień realizacyjnych (zawierać umowy wykonawcze) na zasadach zawartych w umowie ramowej. Zamawiający mogą również dokonywać zamówień za pomocą dynamicznych systemów zakupów, które są obsługiwane przez centralnego zamawiającego. Zamawiających, którzy będą zawierać umowy wykonawcze z wykonawcami na podstawie umowy ramowej, wiążą w pełni postanowienia umowy ramowej zawartej przez centralnego zamawiającego. Zakres korzystania z umowy ramowej przez poszczególnych zamawiających może być przy tym uregulowany bardziej lub mniej szczegółowo w umowie ramowej.

W przypadku ustanowienia przez centralnego zamawiającego dynamicznego systemu zakupów (art. 316–324 Pzp) zamawiający mogą udzielać zamówień w jego ramach na zasadach określonych postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu oraz opublikowanymi informacjami dotyczącymi dynamicznego systemu zakupów.

Zamawiający korzystający z umowy ramowej zawartej przez centralnego zamawiającego lub ustanowionego przez niego dynamicznego systemu zakupów ponoszą odpowiedzialność za czynności podejmowane w celu udzielenia zamówienia objętego odpowiednio umową ramową lub dynamicznym systemem zakupów.

Co do zasady sposób realizacji postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w przypadku centralnego zamawiającego jest taki sam jak u zamawiających, którzy samodzielnie udzielają zamówień. W praktyce instytucja centralnego zamawiającego wykorzystywana jest najczęściej przy zamówieniach w zakresie dostaw energii elektrycznej, paliw, komputerów, akcesoriów komputerowych, oprogramowania, mebli czy prasy oraz nabywaniu takich usług, jak telefonia stacjonarna i komórkowa, usługi dostępu do internetu, usługi ubezpieczeniowe czy szkoleniowe.

W świetle przepisów Pzp będzie to podmiot wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów na podstawie art. 47 Pzp lub przez ministra kierującego działem administracji rządowej na podstawie art. 48 ust. 1 Pzp lub powołany lub wyznaczony przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 49 Pzp.

2. Zwolnienie zamawiającego z obowiązku zastosowania Pzp do dokonywania określonych kategorii zakupów w przypadku korzystania z usług centralnego zamawiającego. W art. 44 ust. 3 Pzp znajdują się regulacje umożliwiające zamawiającemu nabywanie od centralnego zamawiającego z wyłączeniem stosowania Pzp:

1) produktów lub usług od centralnego zamawiającego, w przypadku prowadzenia przez centralnego zamawiającego działalności w zakresie nabywania produktów lub usług z przeznaczeniem ich odsprzedaży zamawiającym,

2) robót budowlanych, dostaw lub usług, w przypadku prowadzenia przez centralnego zamawiającego działalności w zakresie udzielania zamówień lub zawierania umów ramowych na roboty budowlane, dostawy lub usługi, na rzecz zamawiających – w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez centralnego zamawiającego oraz na podstawie umowy ramowej zawartej przez centralnego zamawiającego,

3) usług w zakresie określonym w art. 44 ust. 1 i 2 Pzp (tj. w zakresie nabywania produktów lub usług z przeznaczeniem ich odsprzedaży zamawiającym lub udzielania zamówień lub zawierania umów ramowych na rzecz zamawiających, jak też usług w zakresie wykonywania pomocniczych działań zakupowych).

Przesłanki wyłączenia obowiązku stosowania Pzp nie sprowadzają się do udzielenia zamówienia centralnemu zamawiającemu lub na podstawie procedur przez niego przeprowadzonych. Skorzystanie z usług centralnego zamawiającego nie może bowiem prowadzić do ominięcia procedur właściwych ze względu na rodzaj zamawiającego (publiczny lub sektorowy) oraz ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia (zamówienia w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa). Dlatego też w art. 44 ust. 4 Pzp zawężono podstawy wyłączenia obowiązku stosowania ustawy do przypadków nabywania od centralnego zamawiającego:

1) produktów lub usług przez zamawiającego:

a. publicznego, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym,

b. sektorowego, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub zamawiającym sektorowym,

c. publicznego lub zamawiającego sektorowego, udzielających zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, od centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym, zamawiającym sektorowym lub europejskim organem publicznym, o ile stosuje przepisy Pzp właściwe dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa;

2) robót budowlanych, dostaw lub usług na podstawie udzielonych przez niego zamówień lub zawartych umów ramowych na rzecz zamawiających, przez:

a. zamawiającego publicznego:

- w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub

- za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

- na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego,

b. zamawiającego sektorowego:

- w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym lub zamawiającym sektorowym lub

- za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

- na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego,

c. zamawiającego publicznego lub zamawiającego sektorowego, udzielających zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa:

- w drodze zamówień udzielanych przez centralnego zamawiającego, który jest zamawiającym publicznym, zamawiającym sektorowym lub europejskim organem publicznym, o ile stosuje przepisy Pzp właściwe dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa lub

- za pomocą dynamicznego systemu zakupów obsługiwanego przez tego centralnego zamawiającego, lub

- na podstawie umowy ramowej zawartej przez tego centralnego zamawiającego.

3. Odpowiedzialność centralnego zamawiającego. Art. 44 ust. 5 Pzp stanowi, że centralny zamawiający odpowiada za zgodność z ustawą działalności, o której mowa w art. 44 ust. 1 Pzp, tj. w zakresie stale prowadzonej przez niego działalności polegającej na nabywaniu produktów lub usług z przeznaczeniem ich odsprzedaży zamawiającym oraz udzielaniu zamówień lub zawierania umów ramowych na roboty budowlane, dostawy lub usługi, na rzecz zamawiających. Centralny zamawiający ponosi samodzielnie odpowiedzialność za zgodność z Pzp przeprowadzania przez siebie postępowań i konkursów oraz udzielanie zamówień. Do centralnego zamawiającego mają zastosowanie odpowiednio przepisy dotyczące zamawiającego (art. 44 ust. 6 Pzp), co oznacza, że, ponosi on odpowiedzialność z tytułu stosowania przepisów Pzp w jednakowym stopniu co indywidualny zamawiający.