Art. 464

Zasady dotyczące umowy o podwykonawstwo

1. Wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane zamierzający zawrzeć umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, jest obowiązany, w trakcie realizacji zamówienia, do przedłożenia zamawiającemu projektu tej umowy, przy czym podwykonawca lub dalszy podwykonawca jest obowiązany dołączyć zgodę wykonawcy na zawarcie umowy o podwykonawstwo o treści zgodnej z projektem umowy.

2. Termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, przewidziany w umowie o podwykonawstwo, nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia wykonawcy, podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy faktury lub rachunku.

3. Zamawiający, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2, zgłasza w formie pisemnej, pod rygorem nieważności, zastrzeżenia do projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w przypadku gdy:

1) nie spełnia ona wymagań określonych w dokumentach zamówienia;

2) przewiduje ona termin zapłaty wynagrodzenia dłuższy niż określony w ust. 2;

3) zawiera ona postanowienia niezgodne z art. 463.

4. Niezgłoszenie zastrzeżeń, o których mowa w ust. 3, do przedłożonego projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2, uważa się za akceptację projektu umowy przez zamawiającego.

5. Wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane przedkłada zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię zawartej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia.

6. Zamawiający, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2, zgłasza w formie pisemnej pod rygorem nieważności sprzeciw do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w przypadkach, o których mowa w ust. 3.

7. Niezgłoszenie sprzeciwu, o którym mowa w ust. 6, do przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2, uważa się za akceptację umowy przez zamawiającego.

8. W przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca przedkłada zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię zawartej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia, z wyłączeniem umów o podwykonawstwo o wartości mniejszej niż 0,5% wartości umowy oraz umów o podwykonawstwo, których przedmiot został wskazany przez zamawiającego w dokumentach zamówienia. Wyłączenie, o którym mowa w zdaniu pierwszym, nie dotyczy umów o podwykonawstwo o wartości większej niż 50 000 złotych. Zamawiający może określić niższą wartość, od której będzie zachodził obowiązek przedkładania umowy o podwykonawstwo.

9. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, podwykonawca lub dalszy podwykonawca, przedkłada poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię umowy również wykonawcy.

10. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, jeżeli termin zapłaty wynagrodzenia jest dłuższy niż określony w ust. 2, zamawiający informuje o tym wykonawcę i wzywa go do doprowadzenia do zmiany tej umowy, pod rygorem wystąpienia o zapłatę kary umownej.

11. Przepisy ust. 1–10 stosuje się odpowiednio do zmian umowy o podwykonawstwo.

---

1. Wstęp. Cel regulacji. Przepisy art. 464 (ale i art. 465) Pzp powtarzają (z niewielkimi zmianami) normy zawarte w art. 143b i 143c Pzp2004. Genezą tych przepisów było przeciwdziałanie dostrzeżonym w praktyce realizacji zamówień na roboty budowlane przypadkom nieuregulowania lub nieterminowego uregulowania należności za świadczenia wykonane przy realizacji zamówienia publicznego na roboty budowlane przez podmioty biorące udział w tej realizacji, a niebędące stronami umowy o zamówienie publiczne. Dostrzeżono, że opóźnienia w zapłacie należności przez wykonawców podwykonawcom (lub uchylanie się od wypłaty należności) niekorzystnie wpływają nie tylko na sytuację podwykonawców, lecz również na sytuację strony publicznej. Brak regulacji tego zagadnienia, a w szczególności brak zainteresowania podmiotu publicznego kwestią należytego wynagrodzenia nie tylko wykonawców, ale także podwykonawców lub dalszych podwykonawców, może zniechęcać przedsiębiorców (podwykonawców) do brania udziału w zamówieniach publicznych, wpływać na cenę oraz jakość zrealizowanych zamówień publicznych, a także generować spory sądowe. Ponadto nie jest zasadne, by realizacja zamówień publicznych, w szczególności o charakterze inwestycyjnym, odbywała się kosztem małych i średnich przedsiębiorców, których słabsza pozycja na rynku jest niejednokrotnie wykorzystywana przez większe podmioty⁶². Regulacje dotyczące podwykonawców w art. 464 i 465 Pzp mają zatem za zadanie:

1) wzmocnić bezpieczeństwo prawidłowej realizacji zamówień publicznych, w tym ochronę słusznych praw podwykonawców uczestniczących w procesie realizacji zamówień publicznych, w szczególności zapewnienia terminowej oraz pełnej wypłaty należnego im wynagrodzenia,

2) ograniczyć ryzyko pojawiania się sporów na etapie realizacji zamówień publicznych oraz

3) zapewnić odpowiednią jakość realizacji zamówień publicznych.

Podstawowym instrumentem ochrony praw podwykonawców było stworzenie na gruncie przepisów Pzp (a wcześniej Pzp2004) systemu gwarancji zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom za świadczenia wykonane w procesie realizacji zamówienia publicznego na roboty budowlane (art. 465 Pzp). W ramach tego systemu bezpośrednim płatnikiem podwykonawcy może stać się zamawiający (z pomięciem wykonawcy). W celu ograniczenia ryzyka dokonywania podwójnej zapłaty przez zamawiającego za te same świadczenia, próby wyłudzeń nienależnych świadczeń od zamawiającego stworzono mechanizm korekcyjny, którego zadaniem jest zagwarantowanie wywiązywania się przez podmioty realizujące zamówienie publiczne z obowiązku zapłaty wynagrodzenia należnego ich podwykonawcom i dalszym podwykonawcom. Temu celowi służy akceptowanie lub zapoznawanie się przez zamawiającego z umowami o podwykonawstwo oraz uzależnienie wypłaty wynagrodzenia wykonawcy od rozliczenia się z podwykonawcami i dalszymi podwykonawcami, będącymi stronami umów zaakceptowanych lub znanych zamawiającemu. W tym celu ustawodawca przyznał zamawiającym różne uprawnienia nadzorcze pozwalające na weryfikację umów podwykonawczych pod kątem możliwości kontroli prawidłowości ich treści (w enumeratywnie określonych w Pzp aspektach). System gwarancji zapłaty będący także systemem ochrony słusznych praw podwykonawców i systemem zabezpieczenia zamawiającego przed próbami wyłudzeń opiera się w Pzp na art. 465 Pzp, stanowiącym normę podstawową, oraz art. 464 Pzp i do pewnego stopnia art. 437 Pzp, zawierającymi normy służebne względem normy z art. 465 Pzp.

Normy wynikające z art. 464 i 465 Pzp mają charakter imperatywny (bezwzględnie obowiązujący). Oznacza to, że przepisy obowiązują bezpośrednio, nawet jeśli obowiązki lub uprawnienia z nich wynikające nie zostały przewidziane w umowie o zamówienie publiczne lub w dokumentach zamówienia. Z tego samego powodu umowa o zamówienie publiczne nie może prowadzić do wyłączenia, ograniczenia roszczenia lub utrudniania wystąpienia przez podwykonawców (dalszych podwykonawców) z roszczeniem w przedmiocie bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia.

Przepisy art. 464 i 465 Pzp dotyczą umów o podwykonawstwo w rozumieniu art. 7 pkt 27 Pzp. Przepis ten wprowadza definicję umowy o podwykonawstwo, przez którą należy rozumieć umowę w formie pisemnej o charakterze odpłatnym, zawartą między wykonawcą a podwykonawcą, a w przypadku zamówienia na roboty budowlane innego niż zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, także między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi podwykonawcami, na mocy której odpowiednio podwykonawca lub dalszy podwykonawca zobowiązuje się wykonać część zamówienia. Oznacza to, że wszelkie umowy z podwykonawcami, pomocnikami wykonawcy lub podwykonawcy etc., niespełniające wymagań opisanych w art. 7 pkt 27 Pzp, nie są objęte mechanizmem ochronnym. Nie są zatem objęte tym mechanizmem umowy podwykonawcze zawarte ustnie, a także zawarte w postaci pisemnej (na papierze) lub elektronicznej, ale niezachowujące formy pisemnej (własnoręczny podpis stron umowy) lub formy elektronicznej (opatrzenie umowy kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi stron umowy).

Przepisy art. 464 i 465 Pzp (a tym samym mechanizm ochronny) dotyczą wyłącznie umów o podwykonawstwo zawartych w ramach realizowanego zamówienia na roboty budowlane. Umowy o podwykonawstwo realizowane w ramach zamówienia na dostawy lub usługi nie przestają być umowami o podwykonawstwo w rozumieniu art. 7 pkt 27 Pzp, ale mechanizm ochronny i instytucja bezpośredniej płatności wynagrodzenia nie ma zastosowania do takich umów.

W zakresie nieuregulowanym w Pzp treść umów podwykonawczych podlega zasadzie swobody umów. Umowy niezgłoszone zamawiającemu (i tzw. podwykonawcy niezgłoszeni) nie podlegają reżimowi Pzp, co oznacza m.in., że na gruncie przepisów Pzp zamawiający nie może ponosić negatywnych konsekwencji ich udziału w realizacji części zamówienia, w szczególności nie jest zobowiązany na podstawie art. 465 ust. 1 Pzp do bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia.

2. Obowiązek przedłożenia zamawiającemu projektu umowy o podwykonawstwo na roboty budowlane. Przepis art. 464 ust. 1 Pzp w przypadku zamówień na roboty budowlane wprowadza obowiązek przedłożenia zamawiającemu projektu umowy o podwykonawstwo. Obowiązek ten aktualizuje się wyłącznie w okolicznościach, gdy przedmiotem umowy o podwykonawstwo są roboty budowlane. W art. 464–465 Pzp ustawodawca nie przewidział przekazywania zamawiającemu projektów umów o podwykonawstwo w przedmiocie dostaw lub usług. Podmiotem zobowiązanym do przedłożenia zamawiającemu projektu umowy o podwykonawstwo na roboty budowlane jest wykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z podwykonawcą), podwykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z dalszym podwykonawcą) lub dalszy podwykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z jeszcze dalszym podwykonawcą). Przepis zobowiązuje te podmioty do przekazania projektu umowy zanim podmiot, z którymi zamierzają zawrzeć umowę, przystąpi do wykonywania części zamówienia, a zatem zanim umowa zostanie zawarta. W okolicznościach, gdy podmiotami zgłaszającymi projekt umowy są podwykonawca lub dalszy podwykonawca, zobowiązani są oni do dołączenia zgody wykonawcy na zawarcie umowy o podwykonawstwo o treści zgodnej z projektem umowy. Przepis nie określa wymagań formalnych dotyczących sposobu przekazania projektu umowy. W świetle art. 437 ust. 1 pkt 1 Pzp obowiązek określenia formy przekazania projektu umowy spoczywa jednak na zamawiającym. Zgodnie z powołanym przepisem w umowie o zamówienie publiczne, której przedmiotem są roboty budowlane, zamawiający zobowiązany jest zawrzeć postanowienia dotyczące obowiązku przedkładania przez wykonawcę zamawiającemu projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, a także projektu jej zmiany. Postanowienia te nie są wprost obowiązujące dla podwykonawców i dalszych podwykonawców, którzy z jednej strony są upoważnieni do przedkładania zamawiającemu projektów umów (a na podstawie art. 464 ust. 3 Pzp także ich kopii) i powinni realizować swoją powinność w zgodzie z oczekiwaniami zamawiającego, z drugiej zaś nie są stronami umowy o zamówienie publiczne, która zawiera katalog tych wymagań i wiążą bezpośrednio wykonawcę (ale już nie podwykonawców). Pomocne może być zatem określenie tego obowiązku w umowach o podwykonawstwo zawieranych przez wykonawcę, a następnie sformułowanie oczekiwania ich przenoszenia do kolejnych umów zawieranych już bezpośrednio pomiędzy podwykonawcami.

Określone przez zamawiającego wymagania proceduralne związane z postacią lub wymaganą formą projektu umowy nie mogą być większe od tych, jakie dotyczą umowy o podwykonawstwo w świetle definicji umowy o podwykonawstwo z art. 7 pkt 27 Pzp, gdzie przewidziano formę pisemną takiej umowy. W świetle art. 437 ust. 2 Pzp poświadczenie kopii umowy o podwykonawstwo za zgodność z oryginałem jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podmiotu przedkładającego. Oznacza to, że przy braku jednoznacznych postanowień umowy o zamówienie w tym zakresie, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca nie są zobowiązani do opatrywania takiej umowy podpisem z adnotacją „za zgodność z oryginałem”.

W ślad za art. 143d ust. 1 pkt 7 lit. b Pzp2004, w art. 437 ust. 1 pkt. 7 lit. b Pzp ustawodawca nakazał zamawiającemu określić w umowie o zamówienie publiczne wysokość kar umownych, które będą stanowiły adekwatną sankcję za nieprzekazanie projektu umowy o podwykonawstwo w przedmiocie robót budowlanych.

Wraz z projektem umowy o podwykonawstwo zamawiający może zażądać podmiotowej weryfikacji takiego podwykonawcy na podstawie art. 462 ust. 5 Pzp (skutki z art. 462 ust. 6 Pzp pozostają aktualne). Jeżeli nowy podwykonawca będzie udostępniał wykonawcy wymagany zasób, o którym mowa w art. 462 ust. 7 Pzp, to wykonawca ma obowiązek przedłożyć stosowne środki dowodowe najpóźniej z projektem umowy z tym podwykonawcą.

3. Termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Przepis art. 464 ust. 2 Pzp wprowadza regulację, że termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, przewidziany w umowie o podwykonawstwo, nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia wykonawcy, podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy faktury lub rachunku. Termin zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy zamówienia na roboty budowlane ma zastosowanie do umów o podwykonawstwo niezależnie od ich rodzaju, tj. dotyczących robót budowlanych, dostaw lub usług. Zamawiający zobowiązany jest przenieść do umowy o zamówienie publiczne 30-dniowy termin zapłaty wynikający z art. 464 ust. 2 Pzp, o czym wprost stanowi art. 437 ust. 1 pkt 5 Pzp.

4. Zgłaszanie zastrzeżeń do projektu umowy o podwykonawstwo. W art. 464 ust. 3 Pzp ustawodawca powtórzył normę z art. 143b ust. 3 Pzp2004, dotyczącą zgłaszania zastrzeżeń do projektu umowy, rozszerzając katalog ich przesłanek. Skoro projekt umowy o podwykonawstwo przedkłada się zamawiającemu w przypadkach, o których stanowi art. 464 ust. 1 Pzp, to przepis art. 464 ust. 3 Pzp znajduje zastosowanie do projektów tych umów o podwykonawstwo, które dotyczą robót budowlanych. Zamawiający wnosi zastrzeżenie w terminie przez siebie określonym w projekcie umowy o zamówienie publiczne na roboty budowlane, o czym stanowi art. 437 ust. 1 pkt 2 Pzp. Ustawodawca pozostawił zamawiającemu swobodę w zakresie wskazania tego terminu. Termin ten powinien być odpowiedni, tzn. z jednej strony ma pozwolić zamawiającemu na rzetelną ocenę projektu umowy, z drugiej zaś nie wpłynąć dezorganizująco na wykonywanie zamówienia. Prawidłowy przebieg mechanizmu korekcyjnego, tj. zgłaszanie zastrzeżeń do projektu umowy, ewentualnych sprzeciwów do projektu umowy o podwykonawstwo lub ewentualnej akceptacji projektu umowy, ma doniosłe znaczenie dla zamawiającego, gdyż kreuje jego obowiązki jako solidarnie odpowiedzialnego za dług względem podwykonawcy. Z tego powodu procedura zgłaszania zastrzeżeń jest sformalizowana. Ustawodawca wymaga zgłaszania zastrzeżeń do projektu umowy w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Niedochowanie formy pisemnej przy zgłaszaniu zastrzeżeń oznacza, że czynność ta jest nieważna i nie rodzi skutków prawnych. Podkreślić jednak należy, że w świetle art. 78¹ § 2 Kc oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej. Dopuszczalne jest zatem do zachowania prawidłowej formy czynności prawnej (wniesienia zastrzeżeń) złożenie ich także w postaci elektronicznej i opatrzenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

W art. 464 ust. 3 Pzp ustawodawca ograniczył przedmiotowo katalog okoliczności, które mogą uzasadniać wniesienie zastrzeżeń do projektu umowy. Okolicznościami tymi są:

1) niespełnienie przez projekt umowy o podwykonawstwo wymagań określonych w dokumentach zamówienia,

2) określenie dłuższego terminu zapłaty wynagrodzenia niż wskazany w art. 464 ust. 2 Pzp, tj. dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia wykonawcy, podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy faktury lub rachunku,

3) wprowadzenie do umowy postanowień niezgodnych z art. 463 Pzp.

Niespełnienie przez umowę o podwykonawstwo wymagań określonych w dokumentach zamówienia jest przesłanką pojemną przedmiotowo i może dotyczyć zarówno określenia w umowie o podwykonawstwo innego sposobu wykonania zamówienia niż wymagany przez zamawiającego, jak również powierzenia do podwykonania części zastrzeżonej do osobistego wykonania przez wykonawcę. Uwagi zamawiającego dotyczące innych zagadnień niż określone w art. 464 ust. 3 pkt 1–3 Pzp są bezprzedmiotowe i nie mogą przesądzić o odmowie akceptacji projektu umowy.

5. Skutki prawne niezgłoszenia przez zamawiającego zastrzeżeń do projektu umowy o podwykonawstwo. Zgodnie z art. 464 ust. 4 Pzp niezgłoszenie zastrzeżeń, o których mowa w art. 464 ust. 3 Pzp, do przedłożonego projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2 Pzp, uważa się za akceptację projektu umowy przez zamawiającego. Przepis wprowadza zatem daleko idące konsekwencje dla zamawiającego w postaci automatycznej akceptacji umowy o podwykonawstwo w przypadku, gdy upłynie termin na zgłoszenie zastrzeżeń, a zastrzeżenia nie zostaną złożone. Z art. 464 ust. 4 Pzp wynika, że termin uregulowany w art. 437 ust. 1 pkt 1 Pzp, wyznaczony przez zamawiającego dla siebie na zgłoszenie zastrzeżeń do umowy o podwykonawstwo, nie jest terminem instrukcyjnym, a zawitym, którego uchybienie prowadzi do akceptacji projektu umowy.

6. Obowiązek przedłożenia umowy o podwykonawstwo. Art. 464 ust. 5 Pzp powtarza normę wynikającą z art. 143b ust. 5 Pzp2004. Przepis kontynuuje mechanizm korekcyjny opisany w art. 464 Pzp, na etapie już po podpisaniu umowy o podwykonawstwo, a nie wyłącznie przygotowania projektu tej umowy. Przepis zobowiązuje odpowiedni podmiot, który zawarł umowę o podwykonawstwo (wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę), do przedłożenia zamawiającemu poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem również są roboty budowlane w terminie 7 dni od jej zawarcia. Kopię umowy poświadcza podmiot, który przedkłada ją zamawiającemu (odpowiednio wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca). Przekazanie niepoświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o podwykonawstwo nie stanowi o wykonaniu obowiązku ustalonego w art. 464 ust. 5 Pzp, zatem zamawiający powinien w takim przypadku wezwać wykonawcę o ponowne przedłożenie wymaganej kopii umowy o podwykonawstwo.

7. Sprzeciw zamawiającego do umowy o podwykonawstwo. W art. 464 ust. 6 i 7 Pzp ustawodawca powtórzył normę wynikającą z art. 143b ust. 6 i 7 Pzp2004. Art. 464 ust. 6 Pzp upoważnia zamawiającego, który otrzymał kopię umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, do zgłoszenia sprzeciwu do umowy, w okolicznościach gdy:

1) nie spełnia ona wymagań określonych w dokumentach zamówienia,

2) przewiduje termin zapłaty wynagrodzenia dla podwykonawcy dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia wykonawcy, podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy faktury lub rachunku,

3) zawiera postanowienia niezgodne z art. 463 Pzp.

Sprzeciw zgłasza się w terminie określonym przez zamawiającego w umowie o zamówienie, na podstawie art. 437 ust. 1 pkt 2 Pzp. Zgłoszenie sprzeciwu do umowy, gdy zajdzie co najmniej jedna z okoliczności, o jakich mowa powyżej, oznacza, że zamawiający jest zwolniony z wypłaty wynagrodzenia bezpośrednio podwykonawcy (dalszemu podwykonawcy) realizującemu część zamówienia na warunkach tej umowy. Dopuszczalne jest także określenie przez zamawiającego kar umownych dla wykonawcy z tego tytułu w umowie o zamówienie publiczne.

Niezgłoszenie sprzeciwu do przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie określonym zgodnie z art. 437 ust. 1 pkt 2 Pzp, uważa się za akceptację umowy przez zamawiającego.

8. Obowiązek przedłożenia zamawiającemu kopii umowy o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Przepis art. 464 ust. 8 Pzp wprowadza, w przypadku zamówień na roboty budowlane, obowiązek przedłożenia zamawiającemu kopii umowy o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Jeżeli przedmiotem umowy o podwykonawstwo są roboty budowlane, zastosowanie znajduje norma z art. 464 ust. 1 i 5 Pzp. Podmiotem zobowiązanym do przedłożenia zamawiającemu kopii umowy o podwykonawstwo na dostawy lub usługi jest: wykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z podwykonawcą), podwykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z dalszym podwykonawcą) lub dalszy podwykonawca (w okolicznościach, gdy planuje zawrzeć umowę z jeszcze dalszym podwykonawcą). W okolicznościach, gdy przedkładającym kopię umowy jest podwykonawca lub dalszy podwykonawca, zobowiązani są oni na podstawie art. 464 ust. 9 Pzp przekazać kopię umowy także wykonawcy.

W świetle art. 464 ust. 8 Pzp obowiązkowi przedłożenia zamawiającemu kopii zawartych umów o podwykonawstwo na dostawy i usługi podlegają wszystkie umowy o wartości przekraczającej 50 000 złotych. Zamawiający ma przy tym uprawnienie zmniejszenia pułapu kwotowego, od którego uzależniona jest konieczność przedkładania kopii umów o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Wartość umowy należy przy tym odnieść do wynagrodzenia podwykonawcy, który stał się jej stroną, a zatem 50 000 złotych (lub mniejsza kwota, jeśli zamawiający obniży pułap) odnosi się do kwoty brutto. Jeżeli wartość umowy o podwykonawstwo jest mniejsza niż 50 000 złotych (lub mniejsza niż wartość określona przez zamawiającego), obowiązek przedłożenia jej kopii istnieje w dalszym ciągu, gdy jej wartość jest równa lub przekracza 0,5 % wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Zamawiający jest uprawniony do odstąpienia od wymagania przedkładania mu kopii umów o podwykonawstwo na dostawy lub usługi, jeśli określi w dokumentach zamówienia przedmiot takich umów (odstąpienie zamawiającego jest nieskuteczne dla umów o wartości przekraczającej 50 000 złotych).

Przepis art. 464 ust. 8 Pzp określa wymogi formalne dotyczące sposobu przekazania kopii umowy. Kopię umowy poświadcza podmiot, który przedkłada ją zamawiającemu (odpowiednio wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca). Termin na przedłożenie kopii określa Pzp, wyznaczając podmiotowi przedkładającemu na dopełnienie tej czynności termin 7 dni licząc od dnia zawarcia umowy. Zamawiający formułuje w umowie o roboty budowlane postanowienia dotyczące obowiązku przedkładania projektów umów o podwykonawstwo na podstawie art. 437 ust. 1 pkt 3 Pzp. W ślad za art. 143d ust. 1 pkt 7 lit. c Pzp2004, w art. 437 ust. 1 pkt 7 lit. c Pzp ustawodawca nakazał zamawiającemu określić w umowie o zamówienie publiczne także wysokość kar umownych, które będą stanowiły adekwatną sankcję za nieprzekazanie kopii takiej umowy o podwykonawstwo.

9. Wezwanie do zmiany umowy w przypadku umów o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Art. 464 ust. 10 Pzp wprowadza uprawnienie sankcyjne dla zamawiającego dotyczące umów o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Uprawnienie to jest przedmiotowo skromniejsze od uprawnień dotyczących umów o podwykonawstwo na roboty budowlane, dotyczy bowiem wyłącznie aspektu określenia w przedłożonej umowie o podwykonawstwo zbyt długiego terminu zapłaty, o jakim mowa w art. 464 ust. 2 Pzp. Mechanizm korekcyjny w przypadku umów o podwykonawstwo na dostawy i usługi polega na poinformowaniu wykonawcy przez zamawiającego, że termin zapłaty wynagrodzenia w przedłożonej umowie o podwykonawstwo wykracza poza zakres określony treścią art. 464 ust. 2 Pzp. Wykonawca jest informowany o przedłożonej umowie niezależnie od okoliczności, czy sam ją przedłożył, czy też na podstawie art. 464 ust. 8 Pzp przedłożył ją jego podwykonawca lub dalszy podwykonawca. Informacja zamawiającego, której towarzyszy wezwanie wykonawcy do doprowadzenia do zmiany umowy w tym zakresie, kreuje odpowiedzialność wykonawcy za tę zmianę pod rygorem wystąpienia przez zamawiającego przeciw wykonawcy o zapłatę kary umownej.

---

⁶² Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych, VII kadencja, druk sejmowy 1179 https://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1179 (dostęp: 18 maja 2021 r.)