Art. 220

Terminy związania ofertą

1. Wykonawca jest związany ofertą nie dłużej niż:

1) 90 dni,

2) 120 dni – jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług – 10 000 000 euro

– od dnia upływu terminu składania ofert, przy czym pierwszym dniem terminu związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania ofert.

2. Zamawiający określa w dokumentach zamówienia termin związania ofertą przez wskazanie daty.

3. W przypadku gdy wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą, o którym mowa w ust. 2, zamawiający przed upływem terminu związania ofertą, zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż 60 dni.

4. Przedłużenie terminu związania ofertą, o którym mowa w ust. 2, wymaga złożenia przez wykonawcę pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą.

5. W przypadku gdy zamawiający żąda wniesienia wadium, przedłużenie terminu związania ofertą, o którym mowa w ust. 2, następuje wraz z przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą.

---

1. Związanie ofertą. W przepisach Kc stan związania złożoną ofertą jest następstwem stanowczego charakteru oferty, a konkretnie wyrażonej w ofercie woli wykonawcy zawarcia umowy z zamawiającym. W Pzp związanie ofertą polega na tym, że wykonawca, który złożył zamawiającemu ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, nie może już nic w tej ofercie zmienić po upływie terminu składania ofert. Zawarcie umowy z danym wykonawcą opiera się na decyzjach zamawiającego. Związanie ofertą oznacza, że w przypadku wyboru oferty danego wykonawcy jego powinnością jest zawrzeć umowę z zamawiającym albo wykonawca taki musi być gotowy ponieść konsekwencje, w przypadku gdy nie będzie chciał tego uczynić. W szczególności funkcję gwarancyjną w tym zakresie pełni wadium, którego może żądać zamawiający od wykonawców na podstawie art. 97 ust. 1 Pzp. Wadium, jeżeli jest wymagane w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, powinno być wniesione przed upływem terminu składania ofert i powinno być utrzymywane zasadniczo do dnia upływu terminu związania ofertą, a przedłużenie terminu związania ofertą może nastąpić tylko z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą (97 ust. 1 pkt 5 i 6 Pzp). Ponieważ okoliczność związania ofertą jest dla wykonawcy obciążeniem w związku z koniecznością trwania w gotowości do zawarcia umowy, związanie ofertą tak w Kc, jak i w Pzp ma charakter czasowy.

2. Termin związania ofertą. O ile w przypadku ofert składanych w oparciu o Kc termin związania ofertą jest zwykle określany przez oferenta, a dopiero w braku takiego oznaczenia termin ten określają właściwe przepisy (por. art. 66 § 2 Kc), o tyle w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego termin związania ofertą jest określany nie przez wykonawcę, ale przez zamawiającego, przy czym początek związania ofertą i maksymalna długość okresu związania ofertą są zakreślone przez przepisy Pzp. Zamawiający, określając termin związania ofertą w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, kieruje się potrzebami postępowania, w szczególności wymiarem czasu potrzebnego do oceny ofert i do wyboru najkorzystniejszej oferty, ale również mając na względzie uciążliwość dla wykonawców, jaką powoduje związanie ofertą. Termin ten, określony w dokumentach zamówienia jako jeden z warunków zamówienia, jest jednakowy dla wszystkich wykonawców, którzy biorą udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Przystąpienie do udziału w postępowaniu i złożenie oferty oznacza akceptację przez wykonawcę i przyjęcie jako elementu składającego się na ofertę m.in. wskazanego przez zamawiającego w dokumentach zamówienia terminu związania ofertą. Pzp wymaga, aby zamawiający, określając termin związania ofertą w postępowaniu wskazał konkretną datę, co daje większą pewność w zakresie ram okresu związania ofertą oraz odnośnie do okresu, na jaki musi być ustanowione wadium. Zgodnie z art. 220 ust. 1 Pzp wykonawca jest związany złożoną ofertą nie dłużej niż 90 dni albo – w przypadku zamówienia na roboty budowlane o wartości równej lub przekraczającej wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro oraz zamówień na dostawy lub usługi o wartości równej lub przekraczającej wyrażoną w złotych równowartość kwoty 10 000 000 euro – nie dłużej niż 120 dni. W przypadku zamówień o wartościach mniejszych niż progi unijne wykonawca jest związany ofertą nie dłużej niż 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert (por. art. 307 ust. 1 Pzp). Pzp w art. 220 ust. 1 ustanawia zasadę, że termin związania ofertą jest liczony od dnia upływu terminu składania ofert, a pierwszym dniem związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania ofert. Jest to odmienne rozwiązanie prawne w stosunku do zasady liczenia terminów wynikającej z Kc. W szczególności do liczenia terminu związania ofertą nie ma w związku z tym zastosowania zasada, zgodnie z którą, jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło (por. art. 111 § 2 Kc). Realny okres związania ofertą może być krótszy od określonego przez zamawiającego na skutek wcześniejszego zakończenia postępowania. W sytuacji gdy nie upłynął jeszcze termin związania ofertą, związanie ofertą ustaje z chwilą podpisania umowy, albo unieważnienia postępowania przed upływem wyznaczonego terminu związania. Zakończenie okresu związania ofertą w terminie określonym przez zamawiającego (z uwzględnieniem ewentualnego jednokrotnego przedłużenia tego terminu) albo z chwilą podpisania umowy albo unieważnienia postępowania jest przy tym odmiennym rozwiązaniem niż przewiduje to Kc w art. 703 § 1, zgodnie z którym oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta. Ta odmienność w Pzp w stosunku do Kc ma swoje uzasadnienie w szczególnych rozwiązaniach przyjętych w przepisach Pzp, które łączą upływ terminu związania ofertą nie z wyborem najkorzystniejszej oferty, ale z upływem terminu związania ofertą określonego przez zamawiającego, w tym przedłużonego terminu okresu związania ofertą zgonie z art. 220 ust. 3 Pzp. Szczególne rozwiązanie w zakresie związania ofertą Pzp przewiduje dla ofert składanych w toku aukcji elektronicznej. Oferta wykonawcy złożona w toku aukcji elektronicznej przestaje wiązać w zakresie, w jakim ten wykonawca złoży w toku aukcji korzystniejszą ofertę, a mimo to w takiej sytuacji bieg terminu związania ofertą nie ulega przerwaniu (por. art. 235 Pzp). Pzp nie przewiduje, tak jak Pzp2004, ustawowego zawieszenia biegu związania ofertą w przypadku wniesienia odwołania do czasu ogłoszenia orzeczenia przez KIO.

3. Przedłużenie terminu związania ofertą. W przypadku gdy ze względu na tok postępowania dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem pierwotnego terminu związania ofertą, zamawiający jeszcze przed upływem terminu związania ofertą ma obowiązek zwrócenia się do wykonawców o wyrażenie przez nich zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez zamawiającego okres. Przepis jednoznacznie wskazuje na zamawiającego jako podmiot posiadający inicjatywę do przedłużenia terminu związania ofertą. Odmiennie niż w art. 85 ust. 2 Pzp2004 inicjatywy pozbawiony został wykonawca; aktualnie może on jedynie odnieść sie do wezwania zamawiającego, jeśli zostało wystosowane zgodnie z art. 220 Pzp. Wykonawca nie jest upoważniony na gruncie przepisów Pzp do samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą. Zamawiający występuje o takie przedłużenie terminu związania ofertą tylko raz, a żądany okres przedłużenia związania ofertą nie może przekroczyć 60 dni. W przypadku zamówień o wartościach mniejszych niż progi unijne okres ten nie może przekroczyć 30 dni (por. art. 307 ust. 2 Pzp). W celu zachowania spójności z zasadą dotyczącą określenia terminu związania ofertą w dokumentach zamówienia uzasadnione jest, by przedłużenie związania ofertą następowało przez wskazanie przez zamawiającego konkretnej daty zakreślającej okres związania ofertą. Mimo że Pzp nakazuje zamawiającemu wystąpienie o przedłużenie związania ofertą, decyzja w zakresie przedłużenia tego okresu należy do wykonawcy. Przedłużenie terminu związania ofertą następuje na podstawie wyraźnego pisemnego oświadczenia woli wykonawcy. Stąd w celu skutecznego przedłużenia okresu związania ofertą Pzp wymaga złożenia przez wykonawcę zamawiającemu pisemnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą (art. 220 ust. 4 Pzp). Dla skuteczności takiego oświadczenia wymagane jest złożenie go przez osobę umocowaną do działania w imieniu wykonawcy, ale Pzp (w tym rozporządzenie wydane na podstawie art. 70 Pzp) nie wymaga żadnej szczególnej formy dla złożenia takiego oświadczenia ani tym bardziej nie zastrzega rygoru dla niedochowania takiej formy (tj. nie wymaga formy pisemnej ani formy elektronicznej w rozumieniu Kc). Niemniej złożenie takiego oświadczenia powinno umożliwiać zamawiającemu identyfikację składającego oświadczenie i wolę wywołania przez to oświadczenie skutku prawnego w postaci związania się wykonawcy ofertą na przedłużony okres. Szczegółowy sposób złożenia oświadczenia wynikać będzie ze sposobu komunikacji przyjętego dla danego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W sytuacji gdy w postępowaniu wymagane było wniesienie wadium, skuteczność przedłużenia terminu związania ofertą jest uwarunkowana również przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą (por. analogiczny przepis art. 97 ust. 6 Pzp). Zarówno w przypadku braku zgody wykonawcy na przedłużenie terminu związania ofertą (jako brak zgody traktować należy również brak odpowiedzi na wniosek zamawiającego), jak i w przypadku braku zgody wykonawcy na wybór jego oferty po upływie terminu związania ofertą, a także niewniesienia wadium na przedłużony okres związania ofertą (nawet gdy wykonawca wyraził pisemną zgodę na przedłużenie okresu związania ofertą), oferta wykonawcy podlega odrzuceniu (por. art. 226 ust. 1 pkt 12–14 Pzp). Mimo skutku w postaci odrzucenia oferty wykonawcy ani odmowa wyrażenia zgody na przedłużenie okresu związania ofertą, ani niewniesienie wadium na przedłużony okres związania ofertą nie powodują utraty wadium, które zostało wniesione przez wykonawcę. Warto zwrócić uwagę, że Pzp nie daje możliwości przedłużenia terminu związania ofertą po jego upływie. Jeżeli termin związania ofertą upłynął przed wyborem najkorzystniejszej oferty, zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, a w przypadku braku takiej zgody – zwraca się o jej wyrażenie do kolejnego wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania (por. art. 252 ust. 2 i 3 Pzp).