Art. 254

Zakończenie postępowania

Postępowanie o udzielenie zamówienia kończy się:

1) zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego albo

2) unieważnieniem postępowania.

---

1. Uwagi ogólne. Art. 254 Pzp określa dwa możliwe sposoby zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia: zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego albo unieważnienie postępowania.

2. Obowiązek zawarcia umowy. Wprowadzając art. 254 Pzp, ustawodawca potwierdził cywilnoprawny obowiązek zamawiającego doprowadzenia postępowania do końca w drodze zawarcia ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego. Unieważnienie postępowania dopuszcza się jedynie wtedy, gdy zawarcie ważnej umowy jest niemożliwe lub niecelowe z powodu okoliczności wyraźnie wskazanych w ustawie (art. 255–258 Pzp).

Zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia wymaga odczekania określonego czasu liczonego do daty poinformowania o wyborze najkorzystniejszej oferty (zawieszenia typu standstill), pozwalającego na zaskarżenie wyniku postępowania, oraz ewentualnie dodatkowego czasu potrzebnego na ustanowienie przez zwycięskiego oferenta zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

3. Zakończenie postępowania zawarciem umowy. Z art. 254 Pzp wynika, że wybór najkorzystniejszej oferty nie oznacza zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia; postępowanie kończy się dopiero zawarciem ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego. Przy czym, zgodnie z definicją postępowania o udzielenie zamówienia (art. 7 pkt 18 Pzp) samo zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego nie jest już czynnością w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Zawarcie umowy w sprawie zamówienia stanowi najczęstszy i naturalny sposób zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia. Zawarcie umowy powoduje automatycznie ustanie stanu związania pozostałymi ofertami oraz obowiązuje zamawiającego do zwrotu utrzymujących się zabezpieczeń wadialnych (art. 98 ust. 1 pkt 2 Pzp).

4. Zakończenie postępowania unieważnieniem postępowania. Unieważnienie postępowania ma charakter wyjątkowy. Może ono nastąpić wyłącznie z przyczyn normatywnie określonych w art. 255–258 Pzp. Zamawiający nie może swobodnie, wedle swego uznania podejmować decyzji w przedmiocie unieważnienia postępowania. Dlatego przepisy art. 255–258 Pzp powinny być interpretowane ściśle. W zależności od zaistniałych okoliczności unieważnienie postępowania może być obligatoryjne (art. 255 Pzp) albo fakultatywne (256–258 Pzp).

5. Charakter prawny unieważnienia. Czynność unieważnienia postępowania ma charakter konstytutywny, co oznacza, że dla wywołania skutku konieczne jest złożenie stosownego oświadczenia przez zamawiającego. Pzp nie przewiduje automatycznego unieważnienia postępowania w wyniku tylko ziszczenia się ustawowych przesłanek unieważnienia postępowania. Elementem konstytutywnym jest każdorazowo oświadczenie zamawiającego. Nie może takiego unieważnienia dokonać KIO ani inny organ z urzędu.

6. Moment unieważnienia postępowania. Unieważnienie postępowania może nastąpić na dowolnym etapie, gdy tylko ujawni się podstawa unieważnienia. Postępowanie może zatem zostać unieważnione przed lub po wybraniu oferty, ale koniecznie przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego.

7. Unieważnienie czynności unieważnienia postępowania. Unieważnienie czynności unieważnienia postępowania powoduje zniesienie wszystkich skutków unieważnienia postępowania i w konsekwencji – powrót do postępowania o udzielenie zamówienia.