Art. 420

Zaliczki

1. Zamawiający może udzielić zaliczek na poczet wykonania zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, jeżeli:

1) możliwość taka została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia lub

2) wykonawca został wybrany w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki.

2. Zamawiający może udzielić zaliczek w przypadku udzielenia zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki, jeżeli:

1) wysokość jednorazowej zaliczki nie przekracza 33% wartości wynagrodzenia wykonawcy;

2) zasady udzielania zaliczek zostały określone w zaproszeniu do negocjacji i pozostaną niezmienne w toku realizacji umowy w sprawie zamówienia.

3. Zamawiający może udzielić kolejnych zaliczek, pod warunkiem że wykonawca, w ramach realizacji zamówienia:

1) rozliczy środki w zakresie wartości poprzednio udzielanych zaliczek lub

2) wykaże, że zaangażował całość środków w zakresie wartości poprzednio udzielanych zaliczek.

---

1. Zaliczki w trybach konkurencyjnych. Pzp w art. 420 ust. 1 uzależnia możliwość udzielenia zaliczek od tego, by taka możliwość była przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia. Zasady udzielania zaliczek powinny zostać określone w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia i nie powinny być zmieniane w trakcie wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego.

2. Zaliczki w trybach niekonkurencyjnych. W przypadku trybów, które nie są wszczynane ogłoszeniem o zamówieniu, czyli w trybach negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki, zasady udzielania zaliczek powinny zostać określone w zaproszeniu do negocjacji i powinny pozostać niezmienne w trakcie wykonywania umowy w sprawie zamówienia. Dodatkowo w przypadku trybów niekonkurencyjnych Pzp nakłada ograniczenie wysokości jednorazowej zaliczki do poziomu 33% wartości wynagrodzenia wykonawcy.

3. Kolejne zaliczki. Pzp art. 420 ust. 3 uzależnia możliwość udzielenia kolejnych zaliczek od rozliczenia przez wykonawcę środków przyznanych w ramach poprzednich zaliczek. Alternatywnie wykonawca może wykazać, że zaangażował całość środków przyznanych w ramach poprzednio udzielonych zaliczek.

4. Zabezpieczenie zaliczki. Przepis art. 442 ust. 3 Pzp, który znajduje zastosowanie do zamówień udzielanych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, upoważnia zamawiającego do żądania od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia zaliczki.

Przepis art. 442 ust. 3 Pzp jednocześnie przewiduje następujące formy zabezpieczenia zaliczki:

1) poręczenia bankowe lub poręczenia spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że zobowiązanie kasy jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym;

2) gwarancje bankowe,

3) gwarancje ubezpieczeniowe,

4) poręczenia udzielane przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości,

5) weksle z poręczeniem wekslowym banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,

6) zastaw na papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego,

7) zastaw rejestrowy na zasadach określonych w ustawie o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.

Zamawiający jest uprawniony do żądania od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia zaliczki w jednej lub kilku spośród wymienionych wyżej form zabezpieczenia.

5. Obowiązek żądania wniesienia zabezpieczenia zaliczki. Pzp w art. 442 ust. 4 nakłada na zamawiających, w tym na zamawiających udzielających zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, obowiązek żądania od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia zaliczki, w przypadku gdy przewidywana wartość zaliczek przekracza 20% wysokości wynagrodzenia wykonawcy.

Przepis art. 442 ust. 6 Pzp wyłącza obowiązek żądania zabezpieczenia zaliczki przewidziany w art. 442 ust. 4 Pzp w stosunku do zamawiających klasycznych, o których mowa w art. 4 pkt 2 Pzp, tj. państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej innych niż jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych oraz podmiotów prawa publicznego zdefiniowanych w art. 4 pkt 3 Pzp jako inne niż jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej inne niż jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych lub inne podmioty prawa publicznego w rozumieniu tego przepisu, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot finansują je w ponad 50% lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego (zob. komentarz do art. 442 ust. 4 i 6 Pzp).

6. Treść umowy. Niezależnie od tego, czy zamawiający ma ustawowy obowiązek żądania od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia zaliczki, czy też żąda wniesienia zabezpieczenia zaliczki mimo braku takiego obowiązku, na mocy art. 442 ust. 5 zdanie pierwsze Pzp, w przypadku gdy zamawiający żąda wniesienia zabezpieczenia zaliczki, umowa w sprawie zamówienia publicznego, w tym umowa w sprawie zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, musi określać:

1) formę lub formy zabezpieczenia zaliczki;,

2) wysokość takiego zabezpieczenia, jak również

3) sposób jego wniesienia i zwrotu. Z kolei zgodnie z dyspozycją przepisu art. 442 ust. 5 zdanie drugie Pzp umowa w sprawie zamówienia, w tym umowa w sprawie zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, może przewidywać

4) możliwość zmiany formy zabezpieczenia zaliczki w trakcie jej wykonywania.