Art. 450

Dopuszczalne formy zabezpieczenia należytego wykonania umowy

1. Zabezpieczenie może być wnoszone, według wyboru wykonawcy, w jednej lub w kilku następujących formach:

1) pieniądzu;

2) poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że zobowiązanie kasy jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym;

3) gwarancjach bankowych;

4) gwarancjach ubezpieczeniowych;

5) poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

2. Za zgodą zamawiającego zabezpieczenie może być wnoszone również:

1) w wekslach z poręczeniem wekslowym banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej;

2) przez ustanowienie zastawu na papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego;

3) przez ustanowienie zastawu rejestrowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.

3. Zabezpieczenie wnoszone w pieniądzu wykonawca wpłaca przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego.

4. W przypadku wniesienia wadium w pieniądzu wykonawca może wyrazić zgodę na zaliczenie kwoty wadium na poczet zabezpieczenia.

5. Jeżeli zabezpieczenie wniesiono w pieniądzu, zamawiający przechowuje je na oprocentowanym rachunku bankowym. Zamawiający zwraca zabezpieczenie wniesione w pieniądzu z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszt prowadzenia tego rachunku oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy wykonawcy.

---

1. Uwagi ogólne. W art. 450 Pzp określono dopuszczalne formy zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Wykonawca dokonuje wyboru formy, w jakiej wniesie zabezpieczenie, spośród tych, które zostały wymienione w tym przepisie. Ustawodawca dopuścił możliwość wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy w jednej lub kilku formach, co oznacza, że wykonawca może wnieść część zabezpieczenia w pieniądzu, a część np. w formie gwarancji ubezpieczeniowej. Jednakże istotne jest, aby zabezpieczenie złożone w wybranych formach pokrywało pełną kwotę zabezpieczenia oraz aby nieprzerwanie zabezpieczało interes zamawiającego przez cały okres, na jaki ma zostać ustanowione.

Zamawiający nie może ograniczyć ustawowo przewidzianych form wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania zamówienia poprzez odpowiednie zapisy w dokumentacji zamówienia. Jest natomiast uprawniony, aby doprecyzować kwestie nieuregulowane w Pzp, jak np. wymagania dotyczące tego, że gwarancja bankowa ma być bezwarunkowa, płatna na pierwsze żądanie zamawiającego itp.

Za prawidłową uznać należy sytuację, w której każdy lub niektórzy z członków konsorcjum bądź nawet podmiot trzeci wniosą zabezpieczenie w jednej lub kilku wskazanych formach. Kluczowe jest, aby z treści dokumentu wynikało, że zabezpiecza on dane, skonkretyzowane zobowiązanie łącznie na wymaganą kwotę oraz okres, bez względu na to, czy zabezpieczenie zostanie wniesione w jednej bądź kilku formach²⁷.

Pzp wymienia 5 podstawowych form zabezpieczenia, które zostały określone w art. 450 ust. 1 Pzp oraz 3 dodatkowe formy wymienione w art. 450 ust. 2 Pzp, które mogą być wniesione jedynie za zgodą zamawiającego. Powyższy katalog zabezpieczeń ma charakter zamknięty. Pzp nie precyzuje sposobu ustanowienia poszczególnych rodzajów zabezpieczeń, tym samym zastosowanie mają w tym zakresie obowiązujące przepisy szczególne, przykładowo dotyczące: gwarancji, poręczenia czy weksla.

2. Zabezpieczenie wniesione w pieniądzu. Zabezpieczenie wnoszone w pieniądzu wykonawca wpłaca przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego. Zabezpieczenie wniesione w pieniądzu zamawiający przechowuje na oprocentowanym rachunku bankowym. Zamawiający zwraca zabezpieczenie wniesione w pieniądzu z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszt prowadzenia tego rachunku oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy wykonawcy. Ponadto, gdy wadium zostało wniesione w pieniądzu, wykonawca może wyrazić zgodę na zaliczenie kwoty wadium na poczet zabezpieczenia.

3. Poręczenie bankowe oraz poręczenie spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Poręczenie to umowa, która została uregulowana w art. 876 i następnych Kc. Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być złożone na piśmie pod rygorem nieważności. A zatem poręczenie bankowe lub poręczenie spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej jest zawsze pisemne. Poręczenie jest jednym ze sposobów osobistego zabezpieczenia wierzytelności. Stronami umowy poręczenia są poręczyciel i wierzyciel, w omawianym przypadku bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa oraz zamawiający. Dłużnikiem zaś jest wykonawca, z którym zamawiający podpisał umowę w sprawie zamówienia publicznego. W doktrynie wskazuje się, że umowa poręczenia, będąc umową nazwaną, jest jednocześnie umową akcesoryjną (zawisłą, zależną) w relacji do zobowiązania (długu) głównego. Akcesoryjność poręczenia sprawia, że umorzenie długu głównego powoduje wygaśnięcie poręczenia i bez znaczenia jest okoliczność, czy wierzyciel w stosunku głównym został zaspokojony, czy też nie. Akcesoryjność poręczenia wyraża się również w tym, że o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika głównego oraz w tym, że poręczyciel może podnieść przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, które przysługują dłużnikowi głównemu.

Poręczenie bankowe zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 8 ustawy Prawo bankowe jest czynnością bankową. Do poręczeń udzielanych przez bank stosuje się przepisy Kc. W przypadku poręczenia banku poręczycielem jest bank, dłużnikiem jest wykonawca, a wierzycielem – zamawiający. Bank jako poręczyciel zawsze poręcza dług pieniężny.

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy może być także wniesione w formie poręczenia kasy oszczędnościowo-kredytowej. Kasy te działają na mocy ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się przepisy ustawy – Prawo spółdzielcze. Celem kas, z zastrzeżeniem art. 13aa tej ustawy, jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz wykonywanie dystrybucji ubezpieczeń na zasadach określonych w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń.

4. Gwarancja bankowa. Zgodnie z art. 81 ust. 1 Prawa bankowego gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, podlegającymi stwierdzeniu określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, które beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. Beneficjentem gwarancji jest zamawiający.

W orzecznictwie przyjmuje się, że „Gwarancja bankowa funkcjonuje w obrocie gospodarczym jako zabezpieczenie wierzytelności, charakteryzujące się wysokim stopniem pewności jego realizacji. Na udzielenie gwarancji bankowej składają się dwa stosunki prawne. Pierwszy powstaje pomiędzy bankiem a podmiotem zlecającym udzielenie przez bank gwarancji. Dochodzi tutaj do zawarcia umowy zlecenia, w której bank zobowiązuje się do zawarcia umowy gwarancji. Istotą tej (drugiej) umowy jest z kolei jednostronne zobowiązanie banku (gwaranta), że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji. Wierzytelność z gwarancji bankowej powstaje z chwilą przyjęcia przez beneficjenta oświadczenia gwaranta. Jest to wierzytelność przyszła, wymagalna z chwilą niewykonania oznaczonego w gwarancji świadczenia. Treścią zobowiązania banku (wobec beneficjenta) jest zatem odpowiedzialność na wypadek, gdyby dłużnik główny nie spełnił świadczenia. Należy przy tym podkreślić, że cechą gwarancji bankowej nie jest przejęcie zobowiązań dłużnika, lecz przejęcie ryzyka określonej transakcji”²⁸.

Jak wynika z art. 81 ust. 2 Prawa bankowego, udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje na piśmie pod rygorem nieważności. SN stwierdził²⁹, że „Jeżeli pod rygorem nieważności wymaga się, w stosunku do określonego oświadczenia woli składanego innej osobie, zachowania formy szczególnej w postaci pisma, to dla przyjęcia, że zostało ono złożone i wywołało skutki prawne, konieczne jest doręczenie adresatowi oryginału pisma zawierającego to oświadczenie woli. Jeżeli beneficjent nie otrzyma oryginału dokumentu z banku, nie ma szans na realizację swoich uprawnień”.

Zgodnie natomiast z art. 84 Prawa bankowego do gwarancji bankowych i poręczeń udzielanych przez bank stosuje się przepisy Kc, z tym że zobowiązanie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym. W piśmiennictwie wskazuje się, że do gwarancji zastosowanie mają nie tylko przepisy, które odnoszą się umów gwarancyjnych, ale także te, które zawarte są w części ogólnej Kc i przepisy dotyczące zobowiązań³⁰.

Ponadto w świetle art. 83 Prawa bankowego bank może potwierdzić zobowiązanie innego banku wynikające z gwarancji bankowej. W przypadku tym roszczenia z gwarancji można kierować do banku, który jej udzielił, lub do banku, który ją potwierdził albo do obu tych banków łącznie, aż do zupełnego zaspokojenia roszczeń wierzyciela. Przyjmuje się w literaturze, że z powyższego przepisu wynika solidarna odpowiedzialność banków, które udzieliły gwarancji bankowej, i tych potwierdzających zobowiązania z tego tytułu³¹.

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się też, że gwarancja bankowa ma charakter samodzielny i nieakcesoryjny³². To stanowisko zostało zaakceptowane w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie³³, w którym stwierdzono, iż „…z tego, że gwarancja ma samodzielny i nieakcesoryjny charakter, wynika niemożność podniesienia przez bank przeciwko beneficjentowi zarzutów przysługujących dłużnikowi, którego świadczenie objęto gwarancją, takich jak np. zarzut przedawnienia głównej wierzytelności, potrącenia z sumy, na którą opiewa gwarancja, wierzytelności dłużnika względem beneficjenta. Samoistność gwarancji wyklucza także zarzut, że umowa główna (stosunek podstawowy) nie doszła do skutku albo została unieważniona. Ważność zobowiązania gwaranta nie zależy bowiem od ważności zobowiązania dłużnika ze stosunku podstawowego. Jeżeli nawet dłużnik uchylił się od skutków prawnych swego oświadczenia woli, np. z powodu wady tego oświadczenia, to okoliczność ta nie będzie miała wpływu na treść i zakres zobowiązania gwaranta. Bank udzielający gwarancji opatrzonej klauzulami „nieodwołalnie i bezwarunkowo” oraz „na pierwsze żądanie” nie może skutecznie powołać się – w celu wyłączenia lub ograniczenia przyjętego na siebie obowiązku zapłaty – na zarzuty wynikające ze stosunku podstawowego, w związku z którym gwarancja została wystawiona”.

5. Gwarancja ubezpieczeniowa. Gwarancja ubezpieczeniowa jest umową nienazwaną, do której w drodze analogii stosuje się zasady dotyczące gwarancji bankowej³⁴. Gwarancja ubezpieczeniowa, podobnie jak gwarancja bankowa, jest zobowiązaniem pieniężnym.

Zgodnie z art. 4 ust. 7 pkt 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej umowa gwarancji ubezpieczeniowej jest czynnością ubezpieczeniową. Zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako zakład ubezpieczeń albo zakład ubezpieczeń i reasekuracji. Gwarancję ubezpieczeniową może zatem wystawić wyłącznie zakład ubezpieczeń.

Do gwarancji ubezpieczeniowej należy stosować przepisy Kc, w tym przepisy dotyczące umowy ubezpieczenia uregulowane w art. 805 § 1 Kc. Zgodnie z tym przepisem przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Ponadto, zgodnie z art. 808 § 1 Kc, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Przepisy nie definiują formy ani treści gwarancji ubezpieczeniowej. Należy jednak mieć na uwadze art. 809 § 1 Kc, zgodnie z którym ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia.

W przypadku umowy ubezpieczenia stronami są zakład ubezpieczeń oraz ubezpieczający, czyli wykonawca. Natomiast trzeba podkreślić, że stroną umowy nie jest ubezpieczony, czyli podmiot, na rachunek którego zwierana jest umowa ubezpieczenia.

6. Poręczenia udzielane przez podmioty wskazane w Pzp. Kolejną formą zabezpieczenia należytego wykonania umowy jest poręczenie udzielane przez podmioty wymienione w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Przepis ten odnosi się do podmiotów, którym PARP udzieliła wsparcia finansowego przeznaczonego na utworzenie lub powiększenie wyodrębnionego księgowo funduszu, zwanego funduszem poręczeniowym, z którego podmioty te udzielają poręczeń. Podmioty te zostały wymienione w art. 6b ust. 1 pkt 1–3 i 5 ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i należą do nich:

4) przedsiębiorcy, pracownicy przedsiębiorców i osoby zamierzające podjąć działalność gospodarczą,

5) podmioty działające na rzecz rozwoju gospodarczego,

6) podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców,

7) podmioty działające na rzecz innowacyjności.

Należy zatem uznać, że wsparcie udzielane tym podmiotom przeznaczone jest na powiększenie wyodrębnionego funduszu, tzw. funduszu poręczeniowego, z którego podmioty te udzielają poręczeń.

7. Dodatkowe formy zabezpieczenia. W art. 450 ust. 2 Pzp przewidziano również możliwość wyboru innych form zabezpieczenia, jednakże tylko za zgodą zamawiającego. Należą do nich weksel, zastaw na papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego czy też zastaw rejestrowy. Wykonawca może skorzystać z takiej formy zabezpieczenia tylko wtedy, gdy zamawiający przewidzi taką możliwość w dokumentach zamówienia.

7.1. Weksel. Weksel regulowany jest przepisami Prawa wekslowego. Ustawa ta przewiduje dwa rodzaje weksli: weksel trasowany i weksel własny. Weksel trasowany został uregulowany w art. 1 i następne Prawa wekslowego. Z tych przepisów wynika, że jest to papier wartościowy, który musi spełniać ściśle określone warunki wskazane w ustawie. Weksel trasowany musi zawierać:

1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono,

2) polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,

3) nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata),

4) oznaczenie terminu płatności,

5) oznaczenie miejsca płatności,

6) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana,

7) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu,

8) podpis wystawcy weksla.

Natomiast zgodnie z art. 2 Prawa wekslowego nie będzie uważany za weksel trasowany dokument, któremu brak jednej z cech, oprócz wyjątków wskazanych w tym przepisie. Zgodnie z tym przepisem weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem. Natomiast w braku osobnego oznaczenia miejsce, wymienione obok nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania trasata. Weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy. Weksel może być wystawiony na własne zlecenie wystawcy. Trasatem może być sam wystawca. Weksel może być wystawiony na rachunek osoby trzeciej.

Natomiast weksel własny został uregulowany w art. 101 Prawa wekslowego, który wskazuje, że weksel własny zawiera:

1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono,

2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,

3) oznaczenie terminu płatności,

4) oznaczenie miejsca płatności,

5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana,

6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu,

7) podpis wystawcy weksla.

Tak jak w przypadku weksla trasowanego nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak jednej z cech, oprócz wyjątków wskazanych w art. 102 Prawa wekslowego. Zgodnie z tym przepisem weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem. W braku osobnego oznaczenia miejsce wystawienia weksla uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy. Weksel własny, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy.

W literaturze przyjmuje się, że najbardziej przydatny jako instrument zabezpieczenia wierzytelności jest weksel in blanco, zwany także wekslem niezupełnym. Takim wekslem mogą być zarówno weksle własne, jak i trasowane, niezupełne (celowo) w chwili wystawienia, a szczególnie przydatne wówczas, gdy mają zabezpieczać roszczenia (wierzytelności), których wysokości ani terminu płatności strony stosunku prawnego, z którego wynikają zabezpieczane roszczenia, nie są w stanie z góry oznaczyć³⁵.

Należy jednak pamiętać, że weksel wnoszony tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy musi zostać poręczony przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościową – kredytową. W takim przypadku jest to poręczenie wekslowe, czyli aval. Poręczający bank lub SKOK odpowiada solidarnie wraz z dłużnikiem wekslowym, za którego poręczył. Weksel służący do zabezpieczenia należytego wykonania umowy powinien być płatny za okazaniem.

7.2. Zastaw na papierach wartościowych. Przez zastaw na papierach wartościowych rozumie się obciążanie oznaczonych papierów (zastawionych) w celu zabezpieczenia określonych roszczeń prawem zastawniczym, na mocy którego wierzyciel (zamawiający) będzie mógł dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń bezpośrednio z tych papierów bez względu na to, czyją stały się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela (wykonawcy) lub innej osoby ustanawiającej zastaw w jego interesie³⁶. Ustanowienie zastawu na papierach wartościowych wymaga zawarcia umowy pomiędzy właścicielem obciążonych papierów (zastawcą) a zamawiającym (zastawnikiem). Na podstawie umowy zastawniczej zamawiający ma możliwość dochodzenia zaspokojenia z papieru wartościowego, bez względu na to, kto jest uprawnionym z tego papieru i z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami. Należy jednak pamiętać, że Pzp wymaga, aby zabezpieczeniem były jedynie papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Zasady oraz warunki emisji skarbowych i komunalnych papierów wartościowych określa ustawa o finansach publicznych.

7.3 Zastaw rejestrowy. Kolejną formą zabezpieczenia należytego wykonania umowy jest zastaw rejestrowy. Zastaw rejestrowy reguluje ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Do ustanowienia zastawu rejestrowego są wymagane: umowa o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza) między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów. Umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Umowa zastawnicza powinna określać co najmniej:

1) datę zawarcia umowy,

2) imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą,

3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom,

4) wierzytelność zabezpieczoną zastawem – przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:

1) praw mogących być przedmiotem hipoteki,

2) wierzytelności, na których ustanowiono hipotekę,

3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.

Natomiast w świetle art. 7 ust. 3 tej ustawy zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę. Obciążenie rzeczy zastawem rejestrowym pozostaje w mocy bez względu na zmiany, którym może ona ulegać w toku przetwarzania, a w razie połączenia lub pomieszania rzeczy obciążonej z innymi rzeczami ruchomymi w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo związane z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, zastaw rejestrowy obciąża całość rzeczy połączonych lub pomieszanych. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym powoduje wygaśnięcie zastawu z wyjątkiem przedstawionym poniżej. Art. 18 ust. 2 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów wskazuje, że zastaw rejestrowy nie wygasa, jeżeli umowa zastawnicza tak stanowi i określa co najmniej:

1) stosunek prawny, z którego wynika lub może wynikać nowa wierzytelność,

2) termin, w którym powinien powstać nowy stosunek prawny, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy od dnia wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem,

3) najwyższą sumę zabezpieczenia dla nowej wierzytelności, przy czym suma ta nie może być wyższa od ujawnionej w rejestrze.

Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów przewiduje trzy sposoby zaspokojenia ewentualnych roszczeń zastawnika:

1) w trybie egzekucyjnym na podstawie uprzednio uzyskanego sądowego tytułu egzekucyjnego,

2) w drodze przejęcia przedmiotu zastawu na własność przez zastawnika (według umowy), jeśli zastaw został ustanowiony na papierach wartościowych, wierzytelnościach pieniężnych lub na rzeczach powszechnie występujących w obrocie,

3) przez sprzedaż przedmiotu w drodze przetargu publicznego, który przeprowadzi notariusz lub komornik, w terminie 14 dni od dnia złożenia przez zastawnika wniosku o dokonanie sprzedaży – jeżeli przewiduje to umowa zastawnicza.

---

²⁷ Por. uchwała KIO z dnia 22 lipca 2011 r., sygn. akt KIO/KD 54/11

²⁸ Wyrok SA w Białymstoku z dnia 7 sierpnia 2013 r. sygn. akt IACa 311/3

²⁹ Wyrok SN z dnia 2 sierpnia 2019 r. sygn. akt ICSK 349/8

³⁰ G. Sikorski, [red.], Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2015

³¹ Por. np. Z. Ofiarski, Prawo bankowe. Komentarz, Lex, komentarz do art. 83

³² Zob. W. Czachórski, Zobowiązania, s. 405

³³ Wyrok SA w Warszawie z dnia 27 czerwca 2018 r. sygn. akt VI ACa879/16

³⁴ Zob. J. Kukiełka, D. Poniewierka, Ubezpieczenia finansowe, Warszawa-Bydgoszcz 2003, s.17

³⁵ Zob. np. M. Jakubek, J. Mojak [oprac.], Wprowadzenie [w:] Prawo papierów wartościowych. Wprowadzenie. Zbiór przepisów, Lublin 1977, s. 20

³⁶ Por. R. Szostak, Umowy o zamówienia publiczne w zarysie, Warszawa 2018, s. 137